Beschrijvend of descriptief onderzoek | Uitleg & voorbeelden

Met descriptief of beschrijvend onderzoek probeer je accuraat en systematisch een populatie, situatie of fenomeen te beschrijven. Met dit type onderzoek kun je wat-, waar-, wanneer- en hoe-vragen beantwoorden, maar geen waarom-vragen.

Je kunt veel verschillende soorten onderzoeksmethoden gebruiken om een of meer variabelen te onderzoeken. In tegenstelling tot bij experimenteel onderzoek probeert een onderzoeker geen enkele variabele te controleren of manipuleren. In plaats daarvan worden de variabelen enkel geobserveerd en gemeten.

Wanneer gebruik je een descriptief design?

Je gebruikt een descriptief onderzoek als het je doel is om eigenschappen, aantallen, trends en categorieën vast te stellen. Dit type onderzoek is ook nuttig als er nog niet veel bekend is over het onderwerp of probleem. Voordat je kunt onderzoeken waarom iets gebeurt, moet je eerst bepalen hoe, wanneer en waar het gebeurt.

Ontvang feedback op taal, structuur, lay-out en bronvermelding

Professionele Scribbr-editors kijken je scriptie na op:

• Academisch taalgebruik
• Onduidelijke zinnen
• Grammaticale fouten
• Interpunctie
• Verboden woorden

Bekijk het voorbeeld

Beschrijvende onderzoeksmethoden

Descriptief onderzoek wordt meestal gedefinieerd als een vorm van kwantitatief onderzoek, maar soms worden ook kwalitatieve onderzoeksmethoden gebruikt. Het is belangrijk om goed na te denken over de verschillende aspecten van je onderzoeksdesign, zodat je resultaten valide en betrouwbaar zijn.

Enquêtes

Enquêtes kunnen worden gebruikt om in korte tijd veel data te verzamelen, zodat je frequenties, gemiddelden en patronen kunt bepalen. Je kunt enquêtes bijvoorbeeld gebruiken om:

• De demografische eigenschappen van een land of regio te beschrijven;
• Meningen te verzamelen over politieke of sociale onderwerpen;
• De klanttevredenheid van een bedrijf te onderzoeken.

Observaties

Met observaties kun je data verzamelen over gedrag en andere fenomenen zonder te hoeven vertrouwen op de eerlijkheid en openheid van respondenten. Psychologen en sociale wetenschappers gebruiken deze methode vaak om te begrijpen hoe mensen zich gedragen in het dagelijks leven.

De observatie van fysieke objecten en fenomenen komt ook vaak van pas bij natuurwetenschappen. Voordat je testbare hypothesen, modellen of theorieën kunt opstellen, moet je het onderwerp van je onderzoek observeren en systematisch beschrijven.

Case studies

Een case study wordt ingezet om de kenmerken van een specifiek onderwerp (zoals een persoon, groep of gebeurtenis) te onderzoeken. Je verzamelt in dit geval niet veel data over verschillende personen, groepen of gebeurtenissen, maar juist veel data over één (single case study) of enkele (multiple case studies) personen, groepen of gebeurtenissen. Hierdoor kun je zeer gedetailleerde informatie verzamelen over een heel specifiek onderwerp.

Het doel van een case study is dan ook niet om generaliseerbare feiten te achterhalen, maar om data te verzamelen over ongebruikelijke of interessante personen, gebeurtenissen of groepen. Op die manier kan nieuwe informatie over een onderzoeksprobleem worden gevonden of kan bestaande informatie een extra dimensie krijgen.

Voor- en nadelen van beschrijvend onderzoek

Net als ieder type onderzoek gaat beschrijvend onderzoek gepaard met voor- en nadelen:

• Je kunt zeer gedetailleerde informatie over specifieke personen, gebeurtenissen of fenomenen verzamelen.
• Je kunt deelnemers in hun natuurlijke omgeving benaderen of observeren. Dit draagt bij aan de ecologische validiteit.
• Je kunt diverse dataverzamelingsmethoden combineren, zoals een enquête en observaties (triangulatie van methoden).
• In veel gevallen is descriptief onderzoek relatief goedkoop, waardoor deze methode zeer geschikt is voor studenten.

• Je kunt geen statistische toetsen uitvoeren, waardoor bevindingen minder objectief kunnen zijn (mogelijke research bias).
• Het onderzoek kan moeilijker gerepliceerd worden, zeker in het geval van observaties.
• Je kunt geen waarom-vragen beantwoorden.

Het verschil tussen descriptief en exploratief onderzoek

Beschrijvend of descriptief onderzoek kan een verkennend karakter hebben, bijvoorbeeld als er nog weinig bekend is over het onderzoeksonderwerp. Toch zijn er enkele verschillen tussen descriptief of beschrijvend onderzoek enerzijds en exploratief of verkennend onderzoek anderzijds.

Verschil 1: Het onderzoeksdoel

Het eerste verschil is het onderzoeksdoel.

• Descriptief onderzoek wordt voornamelijk gebruikt om mensen, objecten, gebeurtenissen of fenomenen te beschrijven en zo bijvoorbeeld inzicht te krijgen in gedragingen.

• Exploratief onderzoek wordt meestal gebruikt om informatie te verzamelen, zodat je weet wat nog onbekend is en welke aspecten je nog kunt onderzoeken om bij te dragen aan de al bestaande kennis.

Verschil 2: De flexibiliteit van het design

Het tweede verschil is de flexibiliteit van het design.

• Bij descriptief onderzoek staat het onderzoeksdesign over het algemeen al vast voordat je met het onderzoek begint. Je weet wie of wat je wilt onderzoeken, op welke manier je dit wilt doen en hoe je je data wilt analyseren en rapporteren.

• Bij exploratief onderzoek staat het onderzoeksdesign meestal nog niet vast. Je gaat op zoek naar informatie en op basis van je onderzoek bepaal je hoe het vervolg van je design eruitziet. Je hoeft dus niet van tevoren te bepalen welke vraag je gaat beantwoorden en hoe je je data gaat verzamelen, analyseren en rapporteren.

Verschil 3: De conclusie

Het derde verschil betreft het eind van je onderzoek.

• Bij descriptief onderzoek is het je doel om te eindigen met een conclusie. Er kunnen nog wel suggesties voor een vervolgonderzoek worden gedaan, maar je probeert ook al een (voorlopige) conclusie te vormen op basis van je huidige onderzoek.

• Bij exploratief onderzoek hoef je nog geen conclusie te presenteren. Het onderzoek kan een inventarisatie van mogelijke onderzoeksonderwerpen of -vragen zijn. In sommige gevallen wil je direct beginnen aan het vervolg, maar een exploratieve studie kan dus ook op zichzelf staan.

Ontvang feedback op taal, structuur, lay-out en bronvermelding

Professionele Scribbr-editors kijken je scriptie na op:

• Academisch taalgebruik
• Onduidelijke zinnen
• Grammaticale fouten
• Interpunctie
• Verboden woorden

Bekijk het voorbeeld

Descriptieve of beschrijvende statistiek

Bij descriptieve statistiek voer je geen statistische toetsen uit. In plaats daarvan beschrijf je de variabelen aan de hand van frequenties, centrummaten en spreidingsmaten. Deze kun je automatisch berekenen met behulp van Excel of SPSS, maar ze zijn ook handmatig te berekenen.

Voorbeeld van beschrijvend onderzoek

Veelgestelde vragen

Wat is beschrijvend of descriptief onderzoek?

Met descriptief of beschrijvend onderzoek probeer je accuraat en systematisch een populatie, situatie of fenomeen te beschrijven. Met dit type onderzoek kun je wat-, waar-, wanneer- en hoe-vragen beantwoorden, maar geen waarom-vragen. In tegenstelling tot bij experimenteel onderzoek probeert een onderzoeker geen enkele variabele te controleren of manipuleren. In plaats daarvan worden de variabelen enkel geobserveerd en gemeten.

Wat is het verschil tussen beschrijvend onderzoek en verkennend onderzoek?

Beschrijvend onderzoek kan een verkennend karakter hebben, bijvoorbeeld als er nog weinig bekend is over het onderzoeksonderwerp. Toch zijn er enkele verschillen tussen beschrijvend/descriptief onderzoek en verkennend/exploratief onderzoek.

• Het doel
• Flexibiliteit van het design
• Einde van de tekst

Beschrijvend of descriptief onderzoek	Verkennend of exploratief onderzoek
Het doel is om inzicht te krijgen in mensen, gebeurtenissen, objecten of fenomenen	Het doel is om informatie te verzamelen, zodat je je onderzoeksvraag en -doel kunt bepalen
Het onderzoeksdesign staat vast	Het onderzoeksdesign is flexibel
Je eindigt met een conclusie	Je hoeft nog niet te eindigen met een conclusie