Wat is interne validiteit? | Uitleg | Bedreigingen | Voorbeelden

Interne validiteit is de mate waarin je met zekerheid kunt stellen dat een vastgestelde oorzaak-gevolgrelatie niet door andere factoren kan worden verklaard. Als de interne validiteit hoog is, is het aannemelijk dat de gevonden causale relatie tussen je onafhankelijke variabele en afhankelijke variabele daadwerkelijk aanwezig is.

Waarom is de interne validiteit van belang?

De interne validiteit is van groot belang bij experimenteel (en quasi-experimenteel) onderzoek, omdat je zeker wilt weten dat jouw manipulatie van de onafhankelijke variabele de verandering in de afhankelijke variabele heeft veroorzaakt.

Onderzoeksvoorbeeld
Je wilt onderzoeken of koffie drinken het geheugen verbetert. Je plant 50 universitaire studenten in voor de ochtendsessies in het laboratorium en 50 andere studenten voor avondsessies. Voor het gemak vormen de participanten die ’s ochtends komen de experimentele groep en de participanten die ’s avonds komen de controlegroep.

Bij aankomst in het laboratorium krijgen de deelnemers uit de experimentele groep een kopje koffie aangeboden, terwijl de deelnemers uit de controlegroep water krijgen. Vervolgens neem je een geheugentest af bij beide groepen. Uit de data-analyse blijkt dat de experimentele groep beter presteerde dan de controlegroep.

Kun je nu concluderen dat het drinken van een kopje koffie het geheugen verbetert?

Je resultaten zijn pas valide als je andere mogelijke oorzaken hebt uitgesloten. In dit geval zou het ook zo kunnen zijn dat het tijdstip waarop de participanten getest werden (ochtend of avond) invloed heeft gehad op de prestatie. Je kunt dus niet met zekerheid zeggen dat de manipulatie (koffie of water) heeft gezorgd voor het verschil in prestatie.

Ontvang feedback op taal, structuur, lay-out en bronvermelding

Professionele Scribbr-editors kijken je scriptie na op:

  • Academisch taalgebruik
  • Onduidelijke zinnen
  • Grammaticale fouten
  • Interpunctie
  • Verboden woorden

Bekijk het voorbeeld

Hoe waarborg je de interne validiteit in je scriptie?

Er zijn drie noodzakelijke voorwaarden waaraan het onderzoek moet voldoen om de interne validiteit te waarborgen. Alleen dan kun je een causale relatie vaststellen tussen een onafhankelijke variabele (die je manipuleert) en een afhankelijke variabele (die je meet).

  1. Je onafhankelijke en afhankelijke variabelen veranderen samen.
  2. Je manipulatie van de onafhankelijke variabele gaat vooraf aan de verandering in de afhankelijke variabele.
  3. De resultaten kunnen niet worden verklaard door confounding of externe variabelen.

In het bovenstaande onderzoeksvoorbeeld wordt slechts aan twee van drie voorwaarden voldaan:

  • Koffie drinken en geheugenprestaties veranderden samen.
  • Koffie drinken gebeurde voorafgaand aan de geheugentest.
  • Het tijdstip waarop de test werd afgenomen (ochtend of avond) kan de resultaten van het onderzoek ook verklaren.

De deelnemers werden verdeeld over de experimentele groep en controlegroep op basis van het tijdstip waarop ze de test maakten. Daardoor kunnen eventuele verschillen in prestaties ook het gevolg zijn van het verschil in tijdstip in plaats van het kopje koffie.

De interne validiteit van het onderzoek is laag, en daarom kan geen causaal verband worden vastgesteld tussen het drinken van koffie en geheugenprestaties.

Wisselwerking tussen interne en externe validiteit

Externe validiteit is de mate waarin je de bevindingen van een onderzoek kunt generaliseren naar andere omstandigheden of groepen. Met andere woorden: kun je de bevindingen van je onderzoek generaliseren naar een bredere context?

Er bestaat een wisselwerking tussen de interne en externe validiteit: hoe beter je controleert voor externe factoren, hoe minder goed je je bevindingen kunt generaliseren naar een bredere context.

Onderzoeksvoorbeeld
In het onderzoek naar koffie en geheugen hangt de externe validiteit af van de geheugentest, de inclusie- en exclusiecriteria voor de deelnemers en de laboratoriumomgeving.

Als je bijvoorbeeld alleen universitaire studenten onderzoekt, draagt dat bij aan de interne validiteit (want de steekproef is homogeen), maar het maakt het moeilijker om de resultaten te generaliseren naar andere groepen (zoals middelbare scholieren of oudere volwassenen).

Bedreigingen voor de interne validiteit

Het is belangrijk dat je bedreigingen voor de interne validiteit herkent en probeert tegen te gaan door je onderzoeksopzet goed uit te werken. Er zijn verschillende bedreigingen voor onderzoeken met één groep en onderzoeken met meerdere groepen.

Onderzoeken met één groep

Onderzoeksvoorbeeld met één groep
Een team van wetenschappers wil onderzoeken of de aanwezigheid van kamerplanten op kantoorbureaus de productiviteit van IT-medewerkers van een bedrijf verhoogt. De onderzoekers geven elk van de deelnemende IT-medewerkers een plant voor op hun bureau. Alle medewerkers nemen deel aan een productiviteitstaak voordat de plant er staat (pre-test) en nadat de plant er een maand staat (post-test).
Bedreiging Betekenis Voorbeeld
Geschiedenis Een ongerelateerde gebeurtenis beïnvloedt de uitkomsten. Een week voordat het onderzoek eindigt, krijgen de medewerkers te horen dat er ontslagen zullen vallen. De participanten zijn gestrest op de dag van de post-test, waardoor de prestaties afwijken.
Tijd De uitkomsten veranderen als een natuurlijk gevolg van het verstrijken van de tijd. De meeste participanten waren net nieuw toen de pre-test plaatsvond. Een maand later is de productiviteit verbeterd, omdat ze meer hebben bijgeleerd.
Meetinstrument De pre-test en post-test hadden een andere opzet. Tijdens de pre-test werd de productiviteit 15 minuten lang gemeten, en tijdens de post-test 30 minuten.
Test-effect De pre-test beïnvloedt de uitkomsten van de post-test. Participanten scoorden beter tijdens de post-test, omdat het dezelfde test was als bij de pre-test. Ze hebben geleerd van de eerste keer, waardoor ze de tweede keer betere resultaten konden behalen.

Hoe ga je de bedreigingen tegen bij een onderzoek met één groep?

Je kunt eventuele bedreigingen van de interne validiteit tegengaan door je experimentele design aan te passen.

  • Door een vergelijkbare controlegroep toe te voegen, worden alle bedreigingen voor de interne validiteit tegengegaan.
  • Je kunt filler-items of filler-taken gebruiken om het doel van het onderzoek te verbergen.
  • Je kunt een paralleltest gebruiken voor de post-test, zodat participanten geen voordeel hebben als gevolg van de pre-test.

Onderzoeken met meerdere groepen

Onderzoeksvoorbeeld met meerdere groepen
Een wetenschapper wil onderzoeken of een mobiele app of traditionele flashcards beter werken om de woordenschat te verbeteren. Ze verdeelt 60 kinderen uit groep 5 over drie groepen op basis van hun woordenschatscore bij de pre-test. Groep A gebruikt de mobiele app 15 minuten per dag, Groep B gebruikt de flashcards 15 minuten per dag, en controlegroep C leest 15 minuten per dag. Drie maanden later wordt de woordenschattest nogmaals afgenomen.
Bedreiging Betekenis Voorbeeld
Selectiebias (selection bias) De groepen zijn niet vergelijkbaar aan het begin van het onderzoek. De kinderen met een lage score werden in Groep A geplaatst, terwijl kinderen met een hoge score in Groep B werden geplaatst. Er waren dus systematische verschillen tussen de groepen bij aanvang van het onderzoek, waardoor je bij de post-test niet met zekerheid kunt stellen dat de leermethode (app of flashcards) het verschil in woordenschatscore heeft veroorzaakt.
Sociale interactie Participanten uit verschillende groepen kunnen met elkaar praten over het onderzoek en zo het doel van het onderzoek achterhalen. Ook kunnen participanten jaloers worden op elkaar, zeker in het geval van kinderen. Groep B en C kunnen mogelijk jaloers worden op Groep A, omdat deze groep de telefoon mag gebruiken. Hierdoor hebben de kinderen wellicht geen zin meer in het onderzoek, waardoor ze minder goed presteren.
Uitval (attrition) Participanten kunnen stoppen met het onderzoek. Circa 20% van de participanten maakte de test niet af, waardoor deze resultaten onbruikbaar waren. Bijna al die participanten zaten in Groep C, waardoor het moeilijk is om die groep nog te vergelijken met de twee experimentele groepen.

Hoe ga je de bedreigingen tegen bij een onderzoek met meerdere groepen?

Je kunt het experimentele design veranderen om de bedreigingen voor de interne validiteit tegen te gaan.

  • Randomisatie: Door je participanten willekeurig te verdelen over de groepen (random assignment), ga je selectiebias tegen. Hierdoor zijn de groepen aan het begin van het onderzoek vergelijkbaar.
  • Blindering: Het is verstandig om voor een “blind design” te gaan, waarbij participanten niet op de hoogte zijn van het doel van het onderzoek. Hierdoor ga je sociale interactie-effecten tegen.

Ontvang feedback op taal, structuur, lay-out en bronvermelding

Professionele Scribbr-editors kijken je scriptie na op:

  • Academisch taalgebruik
  • Onduidelijke zinnen
  • Grammaticale fouten
  • Interpunctie
  • Verboden woorden

Bekijk het voorbeeld

Veelgestelde vragen

Hoe maak je een experimenteel design?

Een experimenteel design bestaat uit een set procedures om relaties tussen variabelen te onderzoeken. Om een gecontroleerd experiment (randomized controlled trial, RCT) te ontwerpen, heb je het volgende nodig:

  • Een toetsbare hypothese;
  • Minstens één onafhankelijke variabele die je nauwkeurig kunt manipuleren;
  • Minstens één afhankelijke variabele die je nauwkeurig kunt meten.

Als je het experiment ontwerpt, beslis je:

  • Hoe je de variabele(n) manipuleert;
  • Hoe je controleert voor mogelijke externe variabelen;
  • Hoeveel participanten of gevallen je meeneemt in je onderzoek;
  • Hoe je je participanten verdeelt over de experimentele condities

Het design van je experiment is essentieel voor de interne en externe validiteit van je resultaten.

Wat is interne validiteit?

De interne validiteit is de mate waarin je met zekerheid kunt stellen dat een gevonden causale relatie niet kan worden uitgelegd door andere, externe factoren. Als de interne validiteit hoog is, is het aannemelijk dat de gevonden causale relatie tussen je onafhankelijke variabele en afhankelijke variabele daadwerkelijk aanwezig is.

Wat is het verschil tussen de interne en externe validiteit?

Interne validiteit is de mate waarin je met zekerheid kunt stellen dat een vastgestelde oorzaak-gevolgrelatie (causaal verband) niet door andere factoren kan worden verklaard.

Externe validiteit is de mate waarin je je resultaten kunt generaliseren naar andere omstandigheden of groepen.

De validiteit van je experiment is afhankelijk van je experimentele design.

Citeer dit Scribbr-artikel

Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.

Merkus, J. (2022, 17 oktober). Wat is interne validiteit? | Uitleg | Bedreigingen | Voorbeelden. Scribbr. Geraadpleegd op 18 maart 2024, van https://www.scribbr.nl/onderzoeksmethoden/interne-validiteit/

Wat vind jij van dit artikel?
Julia Merkus

Julia heeft onder andere een bachelor in Nederlandse Taal en Cultuur en twee masters in Linguistics en Taal- en Spraakpathologie. Na enkele jaren als editor, onderzoeker en docent schrijft ze nu artikelen over scripties, taalkunde, methodologie en statistiek om studenten te helpen.