Validiteit en betrouwbaarheid in een enquête

Een valide en betrouwbare enquête is een enquête die op consistente wijze heeft gemeten wat gemeten moest worden. Zo kunnen op basis hiervan ware conclusies worden getrokken en zullen bij een herhaling van het onderzoek dezelfde resultaten naar voren komen.

Zorg er daarom voor dat je vragenlijst en wijze van data-analyse valide zijn door begrippen correct te operationaliseren en deze juist te analyseren met SPSS, Excel of een andere analysetool. Garandeer de betrouwbaarheid door de vragenlijst op consistente wijze af te nemen en let op dat je bij de data-analyse geen fouten maakt.

Validiteit in je enquête

De validiteit wordt bepaald door de operationalisatie van de begrippen. Door dit op een correcte manier te doen, kun je de inhoudsvaliditeit en begripsvaliditeit waarborgen. De ecologische validiteit kun je garanderen door je enquête zo af te nemen dat de uitkomsten representatief zijn voor de dagelijkse werkelijkheid van de respondenten.

De interne validiteit van de enquête waarborg je door op de juiste manier de data-analyse uit te voeren. Dit doe je door hiervoor een geschikte en bewezen methode te gebruiken waardoor je precies meet wat je wilde meten.

Als je de externe validiteit wilt waarborgen, is het van belang dat je steekproefomvang groot genoeg is.

Voorbeeld validiteit in je enquête waarborgen

Je doet onderzoek naar de klantvriendelijkheid van restaurant Green Garden. Eerst bepaal je wat klantvriendelijkheid in de horeca inhoudt door middel van een literatuurstudie en welke factoren hiervoor bepalend zijn: communicatie, service, kwaliteit van producten, sfeer, etc.

De vragen die je stelt hebben hierop direct betrekking. Je vraagt de respondenten een score te geven aan iedere factor en uiteindelijk aan klantvriendelijkheid met behulp van een 5-punts-Likertschaal. Je gebruikt hiervoor een online enquêtetool en neemt de enquête af direct nadat respondenten hebben afgerekend, zodat ze nog goed weten hoe ze het restaurant hebben ervaren.

Om de resultaten te analyseren, voer je de resultaten in SPSS in om de gemiddelde scores te kunnen berekenen. De omvang van je steekproef was groot genoeg om de resultaten te kunnen generaliseren.

Lees waarom zo veel studenten Scribbr inschakelen

Ontdek nakijken op taal

Betrouwbaarheid in je enquête

Je enquête is betrouwbaar als de items met elkaar samenhangen om de interne consistentie te waarborgen. Dit kun je meten met de Cronbach’s alpha. Daarnaast is het van belang dat je de enquête steeds in soortgelijke omstandigheden afneemt en dat je in je data-analyse geen fouten maakt om de inter- en intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid te waarborgen.

Logboek bijhouden

Om te zorgen dat je enquête herhaalbaar is, kun je een logboek bijhouden, zodat je alle stappen die je hebt genomen kunt aantonen.

Mate van betrouwbaarheid

De mate van betrouwbaarheid van de steekproef voor een enquête wordt meestal uitgedrukt in een percentage. Vaak wordt daarbij een betrouwbaarheidspercentage van 95% of 99% als uitgangspunt gehanteerd. Een betrouwbaarheid van 95% betekent dat in 5% van de gevallen de resultaten van de meting de werkelijkheid onvoldoende benaderen.

Voorbeeld betrouwbaarheid in je enquête waarborgen

Alle vragen die je stelt over klantvriendelijkheid hangen duidelijk met elkaar samen, zoals je ook hebt berekend met de Cronbach’s alpha. Om de intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid te garanderen, heb je daarnaast steeds dezelfde enquête afgenomen nadat klanten hebben afgerekend en heb je steeds evenveel tijd genomen voor iedere enquête. De respondenten zijn steeds op dezelfde manier benaderd en de vragen zijn steeds in dezelfde volgorde gesteld. Hoe je dit hebt gedaan, heb je bijgehouden in je logboek.

Uiteindelijk heb je bij 300 respondenten de vragenlijst afgenomen om een betrouwbaarheidspercentage van 95% te garanderen.

Checklist voor een valide en betrouwbare vragenlijst

Het ontwerp van een valide en betrouwbare enquête

Als je deze checklist volgt, weet je zeker dat je vragenlijst valide en betrouwbaar is.

  1. Operationaliseer de begrippen uit de literatuur (inhoudsvaliditeit en begripsvaliditeit).
  2. Gebruik een bestaande gevalideerde vragenlijst van hoge kwaliteit die al door een andere onderzoeker gebruikt is óf baseer je vragenlijst op valide en betrouwbaar onderzoek en test of je hiermee wel meet wat je wilt meten.
  3. Bepaal de populatie (doelgroep) en kenmerken van de respondenten (bijvoorbeeld op basis van geslacht, leeftijd, bedrijfsgrootte of regio).
  4. Bepaal de grootte van de steekproef/respons op basis van de vereiste minimale betrouwbaarheid en foutmarge met een steekproefcalculator.
  5. Bepaal in hoeverre je vragen ingaan op je onderwerp en geschikt zijn om je onderzoeksdoel te behalen en je onderzoeksvraag te beantwoorden door raad te vragen bij studiegenoten of je begeleiders (inhoudsvaliditeit).
  6. Doe eerst een test onder enkele leden van de doelgroep zodat je zeker weet dat de vragen en antwoordcategorieën duidelijk zijn, oftewel dat je operationalisatie gelukt is.

Neem de vragenlijst op een valide en betrouwbare wijze af

Zodra je vragenlijst af is, moet je bepalen hoe je de vragenlijst wil afnemen. Loop deze checklist af om jezelf ervan te verzekeren dat je dit op de juiste wijze doet.

  1. Bepaal de omstandigheden, zoals het moment van afname, wijze van afname, de digitale tools die je gebruikt en welke mogelijke respondenten je ondervraagt.
  2. Neem de vragenlijst steeds op dezelfde wijze af en registreer bijzonderheden en afwijkingen tijdens de afname van de enquête.
  3. Als je met meerdere onderzoekers de enquête afneemt, zorg dan dat iedere onderzoeker op dezelfde wijze de vragenlijst afneemt door middel van een instructie, checklist en training.
  4. Zorg ervoor dat de lengte van de vragenlijst adequaat is. Het is beter wanneer een vragenlijst wat korter is dan te lang.
  5. Indien dit van belang is, garandeer de anonimiteit van je respondenten.

Een valide en betrouwbare data-analyse

Zodra je voldoende vragenlijsten hebt afgenomen, moet je de antwoorden analyseren om valide en betrouwbare conclusies te trekken.

  1. Registreer de gerealiseerde respons door middel van een enquêtetool of door dit handmatig vast te leggen.
  2. Analyseer de kenmerken van de respondenten in verband met de representativiteit; dit is de mate waarin de respons (soms ook de steekproef) overeenkomt met de populatie.
  3. Bereken de correlaties tussen antwoorden met behulp van statistische functies.
  4. Bepaal de samenhang tussen antwoorden met behulp van statistische functies zoals Cronbach’s alpha.

Veelgestelde vragen

Hoe waarborg je de betrouwbaarheid en validiteit van een enquête?

Je enquête moet betrouwbaar en valide zijn om op basis van de resultaten conclusies te kunnen trekken.

  • Voor de betrouwbaarheid moet je de vragenlijst op consistente wijze afnemen en willekeurige fouten voorkomen bij de data-analyse.
  • Voor de validiteit is het van belang dat je begrippen correct zijn geoperationaliseerd, zodat je meet wat je daadwerkelijk beoogt te meten. Zorg er bovendien voor dat je steekproef representatief is voor je doelgroep.
Wat is validiteit?

Bij validiteit gaat het om de vraag of de resultaten uit jouw scriptie wel juist zijn en of je op basis hiervan harde conclusies kunt trekken. Zo corresponderen de resultaten van een valide onderzoek met de werkelijke eigenschappen, fenomenen en variaties in de fysieke en sociale wereld.

Het gaat bij de validiteit voornamelijk om het “instrument” waarmee je onderzoek hebt gedaan.

Wat is betrouwbaarheid?

Bij betrouwbaarheid gaat het om hoe consistent een methode iets meet. Hierbij is het van belang dat de uitkomsten hetzelfde zijn als je de meting of het gehele onderzoek op exact dezelfde wijze nog een keer uitvoert (reproduceert of repliceert).

Wat is het verschil tussen validiteit en betrouwbaarheid?

Bij validiteit gaat het om het meten wat je beoogt te meten. Bij betrouwbaarheid daarentegen gaat het om de vraag of je onderzoeksresultaten hetzelfde zouden zijn als je het onderzoek op dezelfde wijze nogmaals uitvoert.

Citeer dit Scribbr-artikel

Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.

Benders, L. (2022, 07 november). Validiteit en betrouwbaarheid in een enquête. Scribbr. Geraadpleegd op 9 december 2024, van https://www.scribbr.nl/onderzoeksmethoden/validiteit-en-betrouwbaarheid-een-enquete/

Wat vind jij van dit artikel?
Lou Benders

Lou was Scribbrs Product- en Kwaliteitsmanager tot ze naar Italië verhuisde voor de liefde en het lekkere weer. Nu werkt ze op afstand aan Scribbrs diensten en aan handige artikelen over academische teksten.