Vier soorten triangulatie toepassen in je scriptie | Uitleg
Er zijn vier vormen van triangulatie die je kunt toepassen in je scriptie om de validiteit en betrouwbaarheid van je resultaten te verhogen:
- methodische triangulatie (bijvoorbeeld enquêtes en deskresearch combineren);
- data- of bronnentriangulatie (bijvoorbeeld secundaire literatuur en bedrijfsrapporten gebruiken);
- theoretische triangulatie (een probleem vanuit verschillende standpunten benaderen);
- onderzoekerstriangulatie (meerdere onderzoekers die het (veld)onderzoek uitvoeren).
Je beschrijft de triangulatie in je methodologie. Hoewel triangulatie “driehoeksmeting” betekent, pas je ook triangulatie toe als je twee, vier of meer methoden, bronnen, theorieën of onderzoekers inzet om inzicht te krijgen in een bepaald probleem.
Functie van triangulatie
Met het cross-checken van informatie door triangulatie streef je vier doelen na:
- een vollediger inzicht in een bepaald probleem;
- een gedetailleerder en evenwichtiger beeld van een situatie;
- een verhoogde validiteit in je scriptie;
- het voorkomen van ongeldige onderzoeksresultaten door de invloed van een minder betrouwbare methode te beperken.
Methodische triangulatie
Bij methodische triangulatie gebruik je verschillende dataverzamelingsmethoden om een bepaald probleem te onderzoeken. Hiervoor worden meestal enquêtes en/of observaties (kwantitatief onderzoek) en interviews (kwalitatief onderzoek) met elkaar gecombineerd.
Je kunt ook twee of meerdere kwalitatieve methoden combineren, zoals een focusgroep en een expertinterview, of kwantitatieve methoden, zoals enquêtes en observaties.
Mixed methods
Als je kwalitatief en kwantitatief onderzoek combineert, pas je triangulatie in de vorm van mixed methods toe. De combinatie van deze twee soorten onderzoek bevordert de validiteit en betrouwbaarheid van je resultaten.
Hierbij kan je kwantitatieve onderzoek of je kwalitatieve onderzoek leidend zijn:
- Kwantitatief leidend: Met je kwantitatieve onderzoeksmethode onderzoek je specifieke verbanden tussen variabelen en met je aanvullende kwalitatieve onderzoeksmethode verklaar je waarom deze verbanden bestaan.
- Kwalitatief leidend: Op basis van je kwalitatieve onderzoek formuleer je een theorie, hypothese of stelling en vervolgens test je deze met kwantitatieve onderzoeksmethoden om de theorie te bevestigen of ontkrachten.
Enquêtes: Inwoners van de buitenwijk met een bovengemiddeld inkomen die in de afgelopen 5 jaar verhuisd zijn geven antwoord op vragen over de redenen waarom zij hierheen verhuisd zijn.
Interview: In een expertinterview met hoogleraar demografie Jan Janssen over verhuistrends in de afgelopen 10 jaar worden de redenen van de nieuw-rijken van context voorzien, onderschreven en verklaard.
Data- of bronnentriangulatie
Als je voor je literatuuronderzoek meerdere soorten bronnen gebruikt om eenzelfde probleem te onderzoeken, kun je aangeven dat je datatriangulatie hebt toegepast. Je krijgt hierdoor een gedetailleerder en completer inzicht in een bepaald fenomeen.
- Bron 1: Geschiedenisboeken over 601-700 na Christus.
- Bron 2: Omschrijvingen van Angelsaksische kunst in romans uit 601-700 na Christus.
- Bron 3: Afbeeldingen, schetsen en schilderijen gerelateerd aan Angelsaksische kunst uit 601-700 na Christus.
Theoretische triangulatie
Als je vanuit meerdere theoretische uitgangspunten een probleem benadert, maak je gebruik van theoretische triangulatie. Deze vorm van triangulatie wordt voornamelijk toegepast om een hypothese te bevestigen of ontkrachten.
- Perspectief 1: Theorie over de kracht van een narratief uit de communicatiewetenschap.
- Perspectief 2: Theorie over de invloed van verhalen vertellen uit de psychologie.
- Perspectief 3: Theorie over de impact van individuele verhalen uit marketingwetenschappen.
Onderzoekerstriangulatie
Als meerdere onderzoekers dezelfde vraagstelling en onderzoeksvragen proberen te beantwoorden, dan is sprake van onderzoekerstriangulatie (ook wel onderzoekstriangulatie genoemd). Het kan bijvoorbeeld zijn dat jij samen met een groep medestudenten dezelfde opdracht uitvoert of zelfs aan dezelfde scriptie werkt door samen het veldwerk te verrichten.
Hierbij moet wel expliciet worden gelet op de betrouwbaarheid van de uitvoering van het onderzoek. Zo kun je bijvoorbeeld een gedetailleerd protocol gebruiken, zodat iedere onderzoeker op dezelfde manier werkt.
Veldonderzoek: Drie onderzoekers verzamelen samen gegevens met behulp van observaties en enquêtes om dezelfde onderzoeksvragen voor dezelfde scriptie te beantwoorden.
Triangulatie beschrijven in je scriptie
Je beschrijft de triangulatie in je methodologie en legt uit met welke combinatie van (mixed) methoden je jouw onderzoeksvragen wilt beantwoorden. Meestal beschrijf je de triangulatie in het deel waarin je aangeeft waarom je scriptie valide en betrouwbaar is (de methodologie).
Je kunt terugkomen op de validiteit en betrouwbaarheid door triangulatie in je discussie.
Veelgestelde vragen
Citeer dit Scribbr-artikel
Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.
Benders, L. (2023, 16 januari). Vier soorten triangulatie toepassen in je scriptie | Uitleg. Scribbr. Geraadpleegd op 24 juni 2025, van https://www.scribbr.nl/onderzoeksmethoden/triangulatie/
