Aanhalingstekens (Quotation Marks) (“”) | Uitleg & Voorbeelden
Aanhalingstekens (quotation marks) worden gebruikt om een woord of zinsdeel te markeren. Deze tekens kunnen één van de volgende zaken markeren:
- Citaat;
- Titels (van literatuur, films of andere bronnen);
- Spreekwoorden, gezegdes en uitdrukkingen;
- Omschrijving van een woord;
- Woord waarnaar specifiek wordt verwezen in de rest van de zin;
- Nieuw of onbekend woord;
- Woord waar ironische nadruk op wordt gelegd.
Bij academisch schrijven worden aanhalingstekens meestal gebruikt bij een bronvermelding om een citaat te markeren.
Met onze gratis Spellingscontrole weet je precies wanneer en hoe je enkele of dubbele aanhalingstekens moet gebruiken om citaten, titels en ironie te markeren, zodat je tekst altijd duidelijk en correct is.
Enkele of dubbele aanhalingstekens
Er zijn twee soorten aanhalingstekens:
- Enkele aanhalingstekens (‘ en ’)
- Dubbele aanhalingstekens (“ en ”)
Er zijn in principe geen vaste regels voor wanneer je enkele of dubbele aanhalingstekens moet hanteren. Enkele aanhalingstekens worden over het algemeen voor bijna alle doeleinden ingezet. Dubbele aanhalingstekens worden meestal alleen gebruikt om tekst te citeren.
Het is met name belangrijk dat je kiest voor één soort aanhalingstekens en je je keuze consequent doorvoert in je hele tekst.
Controleer dus altijd eerst goed wat de richtlijnen van jouw referentiestijl zijn.
Aanhalingstekens in een Engelstalige tekst
Als je een Engelstalige tekst schrijft, is het belangrijk rekening te houden met het verschil tussen Amerikaans- en Brits-Engels:
- Amerikaans-Engels hanteert over het algemeen dubbele aanhalingstekens.
- Brits-Engels hanteert over het algemeen enkele aanhalingstekens (maar niet bij citaten in APA-stijl).
Ook is er een verschil tussen de plaats van het aanhalingsteken op het eind van een zin. Bij Amerikaans-Engels wordt het laatste aanhalingsteken na het zinseindeteken geplaatst en bij Brits-Engels ervoor.
| Amerikaans-Engels (US) | Brits-Engels (UK) |
|---|---|
| Uran describes the results as “promising.” | Uran describes the results as ‘promising’. |
| Did you see the movie “Avatar?” | Did you see the movie ‘Avatar’? |
Wanneer gebruik je aanhalingstekens?
Er zijn verschillende redenen om aanhalingstekens te gebruiken. Je kunt hiermee bijvoorbeeld aangeven dat bepaalde tekst geciteerd is of je kunt ironie uitdrukken.
Citaten
De meest gebruikelijke manier om aanhalingstekens te gebruiken is om een citaat te markeren. Hier krijg je bij het schrijven van je scriptie ook het meeste mee te maken.
In dit geval voeg je ook altijd een bronvermelding toe, bijvoorbeeld met de auteur, het jaartal en het paginanummer.
Titels
Daarnaast kun je aanhalingstekens gebruiken om titels te introduceren. Ook dit kan regelmatig in je scriptie voorkomen.
Hoewel het per referentiestijl kan verschillen, geldt over het algemeen dat bronnen die op zichzelf staan schuingedrukt worden, terwijl bronnen die onderdeel zijn van een andere bronnen tussen aanhalingstekens (“”) worden geplaatst.
- The Routledge Companion to Critical Theory [boek]
- “Poststructuralism” [hoofdstuk uit een boek]
- Philosophy, Psychiatry & Psychology [wetenschappelijk tijdschrift]
- “What Is Personality Disorder?” [artikel uit een wetenschappelijk tijdschrift]
Overig
Dan zijn er nog manieren waarop je aanhalingstekens kunt gebruiken die niets te maken hebben met bronvermelding. Met deze vormen moet je oppassen in je scriptie. Gebruik deze aanhalingstekens alleen als de nadruk op het woord of zin(sdeel) van belang is voor de leesbaarheid of het begrip van je tekst. Als je te veel aanhalingstekens gebruikt, wordt je tekst onduidelijk.
De eerste manier is het markeren van spreekwoorden, gezegdes en uitdrukkingen. Het toevoegen van aanhalingstekens is alleen nodig als de zin anders niet leesbaar is.
- Deze keer ging ‘eerlijkheid duurt het langst’ niet echt op.
- Waarom is ‘pluk de dag’ zo lastig te volgen?
Als je een specifiek woord omschrijft, kan het handig zijn het woord zelf of de betekenis van het woord in de zin te markeren met aanhalingstekens. Het is ook mogelijk om deze woorden te cursiveren.
- Verwijzing naar het woord zelf: Je mag het woord ‘geel’ hier niet leggen bij Scrabble, want dat woord heeft maar vier letters.
- Omschrijving van het woord: Mits betekent ‘op voorwaarde dat’, terwijl tenzij ‘behalve als’ betekent.
Ook bij een nieuw of onbekend woord kun je ervoor kiezen het woord te markeren, zodat duidelijk wordt dat het om een nieuw of onbekend woord gaat.
- Veel politici hebben recente verkiezingstrends toegeschreven aan de opkomst van ‘nepnieuws’.
Let op: Ongepast gebruik van aanhalingstekens bij nieuwe of onbekende woorden kan het verkeerde idee geven, omdat zo dubbelzinnigheid ontstaat.
- De instelling organiseerde een inzamelingsactie ter ondersteuning van ‘kansarme kinderen’.
- Wetenschappers beweren dat de ‘opwarming van de aarde’ versnelt door de uitstoot van broeikasgassen.
Het gebruik van aanhalingstekens impliceert hier scepsis over de concepten in kwestie. Zo kan iemand die dit leest denken dat de schrijver de kinderen niet kansarm vindt of denkt dat opwarming van de aarde onzin is.
Ten slotte kun je aanhalingstekens toepassen om ironie uit te drukken. Pas hierbij op dat de zin niet onnodig dubbelzinnig overkomt. Daarnaast is het niet gebruikelijk om ironisch taalgebruik in je scriptie toe te passen. Doe dit dus alleen als het past binnen de context van je scriptie.
- Toen Juultje terugkwam van haar reis was ze ineens een echte ‘wereldburger’.
- Quincy heeft vanavond voor ons ‘gekookt’.
- Gelukkig hield hij het verhaal deze keer wel ‘kort’.
Door de aanhalingstekens wordt duidelijk dat de zin sarcastisch is bedoeld.
Leestekens binnen of buiten aanhalingstekens
Bij het gebruik van een citaat kunnen leestekens, zoals een punt, uitroepteken of vraagteken, zowel binnen als buiten de aanhalingstekens vallen. Over het algemeen plaats je een leeseindeteken vóór het sluitende aanhalingsteken van het citaat. Bij APA-stijl geldt echter dat je een punt plaatst na de bronvermelding die op een citaat volgt.
Als een vraagteken of uitroepteken deel uitmaakt van het citaat, valt het binnen de aanhalingstekens. Maar als het teken deel uitmaakt van de volledige zin, valt het buiten het sluitende aanhalingsteken.
- Binnen aanhalingstekens: Takahashi (2019) gaf het volgende aan: “Al het onderzoek dat tot dusver is uitgevoerd, is revolutionair voor de medische wereld.”
- Buiten aanhalingstekens: Attard zei toch niet: “Participanten verzamelen is lastig”?
Citaten binnen citaten
Als je een citaat wilt gebruiken waar al een citaat in staat, gebruik je de tegenovergestelde soort aanhalingstekens voor het tweede citaat.
| Dubbele aanhalingstekens | Enkele aanhalingstekens |
|---|---|
| Zo gaf Uran (2020) aan: “Schrijven in het veld is oververzadigd met jargontermen zoals ‘agile learning’.” | Zo gaf Uran (2020) aan: ‘Schrijven in het veld is oververzadigd met jargontermen zoals “agile learning”.’ |
Indirect citaat
Indirect citeren betekent dat je vermeldt wat iemand zei zonder precies dezelfde woorden te gebruiken. Het lijkt enigszins op parafraseren, behalve dat je alleen de woorden verandert die je nodig hebt om de uitspraak grammaticaal aan je zin aan te passen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het veranderen van de voornaamwoorden of werkwoordstijden.
Bij een indirecte citaat plaats je alleen aanhalingstekens rondom het gedeelte in de zin dat je direct citeert uit je bron.
- Eén deelnemer omschreef de oefeningen als “frustrerend”.
Geen aanhalingstekens
Je maakt geen gebruik van aanhalingstekens bij:
- Gedachten
- Eigennamen
- Gedachten: Op dat moment dacht hij: hier moet onmiddellijk iets veranderen.
- Eigennamen: De Hema verkoopt ieder jaar oliebollen, in tegenstelling tot de Bijenkorf.
Veelgestelde vragen
- Moet ik enkele of dubbele aanhalingstekens gebruiken?
-
Voor het gebruiken van enkele of dubbele aanhalingstekens zijn er in principe geen vaste regels.
- Over het algemeen worden enkele aanhalingstekens voor bijna alle doeleinden ingezet.
- Dubbele aanhalingstekens worden meestal alleen gebruikt voor het citeren van tekst.
Het is met name belangrijk dat je kiest voor één soort aanhalingstekens en dat je je keuze consequent doorvoert in de gehele tekst.
Let op: Referentiestijlen kunnen richtlijnen hanteren voor het gebruik van aanhalingstekens. Als je bijvoorbeeld gebruikmaakt van de APA-stijl dan volg je de APA-richtlijnen voor citaten en moet je dubbele aanhalingstekens gebruiken voor korte citaten.
- Wat is citeren?
-
Citeren is het letterlijk kopiëren van andermans woorden. Dit kan een zinsdeel, een zin of een alinea zijn. Hierbij is het belangrijk dat je de geciteerde tekst tussen aanhalingstekens plaatst en dat je correct verwijst naar de originele auteur(s) in de tekst en in de literatuurlijst.
- Hoe voeg ik citaten toe volgens het APA-format?
-
Volg deze regels om een citaat op te nemen in je tekst in APA-stijl:
- Citaten van minder dan 40 woorden worden tussen dubbele aanhalingstekens geplaatst (met het eindpunt als leesteken buiten de aanhalingstekens na de bronvermelding).
- Citaten van 40 woorden of meer worden opgemaakt als een blokcitaat.
- De auteur, het jaar en het paginanummer worden toegevoegd aan de verwijzing in de tekst.
Tip: Geneer gemakkelijk je literatuurlijst met Scribbrs APA Generator.
Citeer dit Scribbr-artikel
Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.
Scharwächter, V. (2024, 24 juni). Aanhalingstekens (Quotation Marks) (“”) | Uitleg & Voorbeelden. Scribbr. Geraadpleegd op 12 december 2024, van https://www.scribbr.nl/taalregels-schrijftips/aanhalingstekens/
