Tenzij of Mits | Betekenis, Verschil & Voorbeelden

Mits wordt gebruikt als je “op voorwaarde dat” bedoelt. Je gebruikt tenzij als je “behalve als” of “maar niet als” bedoelt. De twee voegwoorden hebben een tegengestelde betekenis (het zijn antoniemen).

Voorbeelden: Mits in een zin Voorbeelden: Tenzij in een zin
Ik wil met je gaan hardlopen, mits het mooi weer is. Ik wil met je gaan hardlopen, tenzij het regent.
Mark komt morgen thuis, mits hij zijn vliegtuig haalt. Mark komt morgen thuis, tenzij hij zijn vliegtuig mist.
Je gaat je tentamen sowieso halen, mits je nu begint met studeren. Je gaat je tentamen niet halen, tenzij je nu begint met studeren.
Let op
Soms gebruiken mensen “mits” in de betekenis van “behalve als” of “maar niet als”. Dat is nooit correct. In dat geval gebruik je “tenzij”.

Probeer de gratis Scribbr Grammatica Check

Mits en tenzij om een beknopte bijzin in te leiden

Mits en tenzij worden ook vaak gebruikt om een beknopte bijzin met een voltooid deelwoord in te leiden.

Voorbeeld: Mits en tenzij om een beknopte bijzin in te leiden
  • Mits vandaag betaald wordt de bestelling morgen nog verzonden.
  • Je moet altijd toestemming vragen, tenzij anders vermeld.

Quiz: Mits of tenzij

Test je kennis over mits en tenzij met deze quiz. Vul “mits” of “tenzij” in op de stippellijn.

  1. Ik ga morgen met het vliegtuig op vakantie, _______ mijn oorontsteking over is.
  2. Je mag de examenzaal verlaten, _______ je je examen hebt ingeleverd.
  3. Ik ga niet naar het personeelsuitje, _______ jij komt.
  4. We kunnen zaterdag naar het concert, _______ de kaartjes al uitverkocht zijn.
  5. Mark wil volgende week nog een keer op date, _______ het vanavond gezellig is.
  1. Ik ga morgen met het vliegtuig op vakantie, mits mijn oorontsteking over is.
    • Mits betekent hier “op voorwaarde dat”.
  1. Je mag de examenzaal verlaten, mits je je examen hebt ingeleverd.
    • Mits betekent hier “op voorwaarde dat”.
  1. Ik ga niet naar het personeelsuitje, tenzij jij komt.
    • Tenzij betekent hier “behalve als”.
  1. We kunnen zaterdag naar het concert, tenzij de kaartjes al uitverkocht zijn.
    • Tenzij betekent hier “behalve als” of “maar niet als”.
  1. Mark wil volgende week nog een keer op date, mits het vanavond gezellig is.
    • Mits betekent hier “op voorwaarde dat” of “als het (tenminste)”.

Andere interessante taalartikelen

Op zoek naar meer artikelen over definities, afkortingen, veelgemaakte fouten en stijlfiguren? Bekijk dan ook eens onderstaande artikelen met uitleg, voorbeelden en oefeningen!

 

Veelgestelde vragen over mits en tenzij

Wat is een synoniem voor mits?

Een synoniem voor mits is “op voorwaarde dat”, “alleen als”, of “als tenminste“.

Voorbeeld: Synoniemen voor mits
  • Ik ga mee naar het concert, mits er nog kaartjes zijn.
  • Ik ga mee naar het concert op voorwaarde dat er nog kaartjes zijn.
  • Tegan komt morgenavond thuis, mits ze het vliegtuig haalt.
  • Tegan komt morgen thuis, als ze tenminste het vliegtuig haalt.
Wat is een antoniem voor mits?

Een antoniem voor mits is “tenzij” of “behalve als”.

  1. Luca gaat morgen mee naar de bioscoop, mits hij op tijd klaar is met werk.
    • Dit betekent dat Luca van plan is om naar de bioscoop te gaan, op voorwaarde dat hij op tijd klaar is met werk. Hij gaat dus alleen mee als hij op tijd thuis is.
  2. Luca gaat morgen mee naar de bioscoop, tenzij hij op tijd klaar is met werk.
    • Dit betekent dat Luca van plan is om naar de bioscoop te gaan, behalve als hij op tijd klaar is met werk. Hierdoor is de betekenis van de zin omgedraaid.
  3. Luca gaat morgen niet mee naar de bioscoop, tenzij hij op tijd klaar is met werk.
    • Dit betekent dat Luca niet van plan is om naar de bioscoop te gaan, behalve als hij op tijd klaar is met werk. Hierdoor lijkt de betekenis weer op die van de eerste zin, maar er is nog een subtiel verschil. In het eerste geval is Luca van plan om te gaan als aan de voorwaarde van op tijd thuis zijn wordt voldaan. In het laatste geval is Luca niet van plan om te gaan, behalve als hij (onverwacht) wel op tijd klaar is met werk.

Bronnen voor dit artikel

We raden studenten sterk aan om bronnen te gebruiken. Je kunt verwijzen naar ons artikel (APA-stijl) of je verdiepen in onderstaande bronnen.

Citeer dit Scribbr-artikel

Merkus, J. (2024, 10 april). Tenzij of Mits | Betekenis, Verschil & Voorbeelden. Scribbr. Geraadpleegd op 22 april 2024, van https://www.scribbr.nl/veelgemaakte-fouten/mits-of-tenzij/

Bronnen

Van Dale. (z.d.). Mits. In Van Dale. Geraadpleegd op 27 oktober 2022, van https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/mits

Van Dale. (z.d.). Tenzij. In Van Dale. Geraadpleegd op 27 oktober 2022, van https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/tenzij

Wat vind jij van dit artikel?
Julia Merkus

Julia heeft onder andere een bachelor in Nederlandse Taal en Cultuur en twee masters in Linguistics en Taal- en Spraakpathologie. Na enkele jaren als editor, onderzoeker en docent schrijft ze nu artikelen over scripties, taalkunde, methodologie en statistiek om studenten te helpen.