Wat is een koppelteken? (-) | Betekenis & Voorbeelden

Een koppelteken (-) verbindt een woord, prefix, letter of getal aan een woord. Het koppelteken is een kort, liggend streepje, ook wel de divisie genoemd, dat ook wordt gebruikt als weglatingsstreepje of afbreekstreepje.

Een koppelteken is een leesteken dat onderdeel uitmaakt van de interpunctie van je tekst om de leesbaarheid van je tekst te vergroten.

Wanneer gebruik je een koppelteken?

Je gebruikt een koppelteken om een woord beter leesbaar te maken of de structuur van het woord te verduidelijken. Je kunt een koppelteken onder andere inzetten bij:

• Klinkerbotsing
• Geografische namen
• Gelijkwaardige woorden
• Woorden die zichzelf representeren
• Samenstelling met letters, cijfers of leestekens
• Samenstelling met afkorting
• Samenstelling met hoofdletter
• Samenstelling met voorvoegsels

Ontvang feedback op taal, structuur, lay-out en bronvermelding

Professionele Scribbr-editors kijken je scriptie na op:

• Academisch taalgebruik
• Onduidelijke zinnen
• Grammaticale fouten
• Interpunctie
• Verboden woorden

Bekijk het voorbeeld

Klinkerbotsing

Een klinkerbotsing vindt plaats als de klinkers van twee woorden botsen, waardoor de samenstelling van de twee woorden lastig leesbaar is. Je voegt een koppelteken toe om de leesbaarheid te verhogen.

Geografische namen

Als je twee aardrijkskundige namen aan elkaar plakt, of een woord als Noord, Zuid, Oost, West, Hoog, Laag of Nieuw aan een geografische naam verbindt, gebruik je altijd een koppelteken.

Gelijkwaardige woorden

Woorden die gelijkwaardig aan elkaar zijn, worden volgens de meeste taalautoriteiten niet aan elkaar geschreven maar verbonden met een koppelteken. Woorden zijn gelijkwaardig als ze tot dezelfde woordsoort behoren (e.g., zelfstandig naamwoord of bijvoeglijk naamwoord).

Let op: Woorden die je niet kunt omdraaien, mag je aan elkaar schrijven, maar je mag ook een koppelteken toevoegen voor de leesbaarheid. Een koppelteken is echter wel minder gebruikelijk. Voorbeelden zijn christendemocratisch, populairwetenschappelijk en sociaalkritisch.

Hoeveel fouten bevat jouw scriptie?

De taalexperts van Scribbr verbeteren gemiddeld 150 fouten per 1000 woorden. Benieuwd wat er precies wordt verbeterd? Verschuif de cursor van links naar rechts!

Scriptie nakijken op taal

Woord dat zichzelf representeert

Als een woord zichzelf representeert, gebruik je een koppelteken om dit duidelijk te maken. Dit wordt de zelfnoemfunctie genoemd.

Samenstelling met letters, cijfers of leestekens

Bij een samenstelling waarin een woord bestaat uit losse letters, cijfers en/of leestekens voeg je een koppelteken toe om duidelijk te maken dat deze tekens los moeten worden gelezen.

Een samenstelling is een combinatie van twee of meer woorden die ook los zouden kunnen voorkomen, zoals fietstas (fiets + tas).

Samenstelling met afkorting

Ook bij afkortingen voeg je een koppelteken toe aan de samenstelling.

Samenstelling met hoofdletter

Als het tweede woord van de samenstelling met een hoofdletter begint, verbind je de woorden altijd met een koppelteken.

Samenstelling met voorvoegsels

Voor samenstellingen met voorvoegsels of rangaanduidingen, zoals niet-, non-, ex-, bijna-, oud-, aspirant-, leerling-, kandidaat-, meester-, directeur- of assistent-, gebruik je ook een koppelteken.

Samenstelling met meer dan twee woorden

Bij samenstellingen van drie woorden of meer gebruik je een koppelteken om de verschillende woorden van elkaar te kunnen onderscheiden.

Veelgestelde vragen

Wat is het verschil tussen het afbrekingsteken en het koppelteken?

Zowel het afbrekingsteken als het koppelteken worden gemaakt met het kortste liggend streepje (-), ook wel een divisie genoemd. Hoewel de tekens hetzelfde zijn, betekenen de termen iets anders:

• Het kortste liggend streepje is een afbrekingsteken als dit teken wordt gebruikt om aan te geven dat een woord aan het einde van een tekstregel wordt afgebroken.

• Het kortst liggend streepje is een koppelteken als dit teken wordt gebruikt om twee of meer woorden met elkaar te verbinden (samenstelling).

Beide leestekens zijn onderdeel van de interpunctie van je tekst en verhogen de leesbaarheid van je tekst.

Wat is koppelteken in het Engels?

Een koppelteken in het Engels is een hyphen. In het Engels wordt een koppelteken voor dezelfde doeleinden ingezet (i.e., het verhogen van de leesbaarheid van de tekst), maar zijn er andere samenstellingen waar een koppelteken voor wordt gebruikt, zoals:

• The VP for development, who is a well-respected economist, oversees the London-based company’s fast-paced expansion.
• There was a break-in last night.
• An un-Christian attitude was uncommon.

Wat is een lang koppelteken?

Het koppelteken is een leesteken dat twee woorden of meer met elkaar verbindt en de leesbaarheid van je tekst verbetert. Het teken is het kortst liggend streepje (-), ook wel de divisie genoemd.

Een lang koppelteken bestaat niet, maar het langere streepje (–) en langste streepje (—) worden ook wel respectievelijk de en dash (halve kastlijntje) en de em dash (hele kastlijntje) genoemd. Deze streepjes kun je inzetten als gedachtestreepje of om een bereik aan te geven.

Deze drie streepjes zijn leestekens die worden ingezet als onderdeel van de interpunctie van je tekst.