Tips voor een duidelijke leeswijzer in je scriptie | Voorbeelden

De leeswijzer in de inleiding van je scriptie verduidelijkt de structuur van je scriptie. Hierin beschrijf je kort welke informatie ieder hoofdstuk bevat, zodat je lezers kunnen vinden wat ze zoeken en weten wat ze kunnen verwachten.

Je kunt ook leeswijzers gebruiken aan het begin van ieder hoofdstuk om hierin kort de (paragraaf)structuur per hoofdstuk uit te leggen. Zorg er in ieder geval voor dat je leeswijzer(s) prettig leesbaar zijn door verschillende zinsconstructies, werkwoorden en correcte synoniemen te gebruiken.

Let op
Volgens de meeste referentiestijlen schrijf je “hoofdstuk” met een hoofdletter als je naar specifieke hoofdstukken verwijst (bijvoorbeeld Hoofdstuk 2, Hoofdstuk 4). Dit is ook het geval als je de APA-stijl gebruikt. Controleer altijd de richtlijnen van je onderwijsinstelling om het zeker te weten. In dit artikel volgen we de APA-richtlijnen.

Zinsconstructies om je leeswijzer te schrijven

Je kunt op vier manieren zinnen schrijven waarin je aangeeft wat in de rest van je scriptie of hoofdstuk volgt, namelijk met:

  • de ik-vorm
  • de passieve (of lijdende) vorm
  • de actieve vorm met het hoofdstuk of de paragraaf als onderwerp (IS-AV-constructie)
  • met specifieke werkwoordelijke uitdrukkingen, zoals:
    • aan bod komen, aan de orde komen, de nadruk liggen op, plaatsvinden, focus liggen op, volgen

Voorbeeldzinnen voor de leeswijzer

Voorbeeld: Ik-vorm
In Hoofdstuk 1 ga ik in op de aanleiding van het probleem. In Hoofdstuk 2 ga ik in op het literatuuronderzoek en in Hoofdstuk 3 bespreek ik de methode.
Voorbeeld: Passieve vorm
In Hoofdstuk 1 wordt de aanleiding van het probleem gepresenteerd en in Hoofdstuk 2 wordt de relevante literatuur besproken.
Voorbeeld: IS-AV-constructie als afwisseling
Hoofdstuk 1 presenteert de aanleiding van het probleem en Hoofdstuk 2 beschrijft de relevante literatuur.
In Hoofdstuk 2 komen de knelpunten naar voren en in Hoofdstuk 3 staat de oplossing centraal. Hoofdstuk 4 eindigt met de resultaten.
Hoofdstuk 3 geeft zijn mening over probleem X.

Let op: De IS-AV-constructie is handig om te gebruiken voor de afwisseling. Hoewel een hoofdstuk feitelijk niet iets kan presenteren, eindigen of bespreken, kun je dit wel zo opschrijven. Gebruik deze constructie alleen op een redelijke manier. Een hoofdstuk kan bijvoorbeeld echt geen mening geven. In dat geval moet je de ik-vorm of passieve vorm gebruiken.

Voorbeeld: Met specifieke werkwoordelijke uitdrukkingen
In Hoofdstuk 5 komen de resultaten aan bod.

Voorkom plagiaat en doe de gratis plagiaatcheck.

Start gratis check

Handige werkwoorden voor in je leeswijzer

Je kunt ergens op ingaan, iets bespreken, iets presenteren, aantonen, laten zien, maar wat nog meer? Presenteer de inhoud van je tekst met behulp van deze werkwoorden die je kunt gebruiken in de ik-vorm, de passieve vorm en de IS-AV-constructie.

Voorbeelden van werkwoorden in je leeswijzer

Aangeven Formuleren Nadruk leggen op Uiteenzetten
Aantonen Gebruikmaken Omschrijven Uitleggen
Antwoord geven op Geven Onderbouwen Uitvoeren
Behandelen Ingaan op Pijlen richten op Uitwerken
Beschrijven Introduceren Presenteren Verbinden
Bespreken Inzicht bieden in Richten op Vergelijken
Bieden Inzicht geven in Samenvatten Weergeven
Definiëren Kijken naar Schetsen Wijden aan
Focus leggen op Koppelen aan Toelichten

Handige werkwoorden ter afwisseling in je leeswijzer (IS-AV)

De werkwoorden die hieronder staan, kun je alleen gebruiken in combinatie met een IS-AV-constructie of omdat het specifieke werkwoordelijke uitdrukkingen zijn.

Voorbeelden van werkwoorden voor de IS-AV-constructie

Aan bod komen Bevatten In het teken staan van Resulteren
Aan de orde komen Blijken Leiden tot Starten
Beginnen Centraal staan Naar voren komen Volgen
Bestaan Eindigen Nadruk leggen op Voortvloeien
Betreffen Hebben Plaatsvinden
Let op
Controleer altijd goed de betekenis van de werkwoorden en maak vervolgens pas de keuze voor een bepaald werkwoord en een bepaalde werkwoordconstructie.

Standaardzinnen voor in de leeswijzer

Werkwoordstijden in je leeswijzer

Schrijf je leeswijzer altijd in de onvoltooid tegenwoordige tijd en niet in de toekomende tijd. Je hebt de tekst immers al geschreven.

Voorbeeld: Werkwoordstijden in de leeswijzer
Hoofdstuk 1 gaat in op de oprichting van bedrijf X.
Hoofdstuk 1 zal ingaan op de oprichting van bedrijf X.

Lees waarom zo veel studenten Scribbr inschakelen

Ontdek nakijken op taal

Hoofdstuknummers in je leeswijzer

Als je naar hoofdstukken of paragrafen verwijst in je tekst, dan kun je het best cijfers gebruiken. Het allerbelangrijkste is dat je consistent bent in je keuze. Gebruik of cijfers of schrijf de getallen uit.

Voorbeeld van een leeswijzer

Voorbeeld van een leeswijzer

Veelgestelde vragen

Waarvoor wordt een leeswijzer gebruikt?

De leeswijzer in de inleiding van je scriptie verduidelijkt de structuur van je scriptie. Hierin beschrijf je kort welke informatie ieder hoofdstuk bevat, zodat je lezers kunnen vinden wat ze zoeken en weten wat ze kunnen verwachten.

In welk hoofdstuk voeg je de leeswijzer toe?

De leeswijzer om de structuur van je scriptie te verduidelijken plaats je in de inleiding. Je kunt dit onderdeel eventueel opnemen in een aparte paragraaf op het eind van de inleiding.

Welke werkwoordstijden gebruik je in je scriptie?

In principe gebruik je voor je scriptie de volgende werkwoordstijden:

Bekijk ons uitgebreide artikel over werkwoordstijden per scriptiehoofdstuk met voorbeelden.

Citeer dit Scribbr-artikel

Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.

Benders, L. & Scharwächter, V. (2023, 09 januari). Tips voor een duidelijke leeswijzer in je scriptie | Voorbeelden. Scribbr. Geraadpleegd op 18 maart 2024, van https://www.scribbr.nl/scriptie-structuur/leeswijzer-scriptie/

Wat vind jij van dit artikel?
Lou Benders

Lou was Scribbrs Product- en Kwaliteitsmanager tot ze naar Italië verhuisde voor de liefde en het lekkere weer. Nu werkt ze op afstand aan Scribbrs diensten en aan handige artikelen over academische teksten.