Een implementatieplan voor je scriptie of adviesrapport

In een implementatieplan werk je de stappen, ofwel activiteiten, voor de implementatie van je aanbeveling of advies uit je onderzoek in je scriptie of adviesrapport concreet uit. Het doel is om hiermee jouw oplossing voor het probleem dat je eerder hebt onderzocht in de praktijk te kunnen brengen.

De structuur van je implementatieplan kan er als volgt uitzien:

• Titelpagina
• Managementsamenvatting (optioneel)
• Inhoudsopgave
• Inleiding
• Implementatiestappen
• Beheersplannen
• Literatuurlijst

Wat is een implementatieplan?

Je maakt een implementatieplan om je aanbeveling of advies uit je onderzoek concreet uit te werken. Zo kun je stapsgewijs advies geven om je opdrachtgever of organisatie te ondersteunen in het uitvoeren van je aanbeveling.

Je houdt hierbij rekening met de randvoorwaarden, risico’s, het budget en de tijd die beschikbaar is. Nadat je de aanpak hebt omschreven, neem je de activiteiten op in een duidelijke planning waarin je per activiteit ook aangeeft wie ervoor verantwoordelijk is.

Hierna beschrijf je waaraan het budget besteed moet worden, hoe de organisatie voor de implementatie eruit moet zien en ga je eventueel in op de nazorg.

Ontvang feedback op taal, structuur, lay-out en bronvermelding

Professionele Scribbr-editors kijken je scriptie na op:

• Academisch taalgebruik
• Onduidelijke zinnen
• Grammaticale fouten
• Interpunctie
• Verboden woorden

Bekijk het voorbeeld

Titelpagina

Je begint je implementatieplan, net als je scriptie, met een titelpagina. De titelpagina bevat de volgende onderdelen:

• pakkende titel van het document waarin het duidelijk is dat dit je implementatieplan is;
• opdrachtgever (naam van de organisatie waarvoor de opdracht wordt uitgevoerd en contactgegevens van de contactpersoon);
• naam van de onderwijsinstelling;
• contactgegevens van de begeleider(s) van de onderwijsinstelling;
• datum en plaats (van schrijven);
• auteur(s).

Managementsamenvatting (optioneel)

Wanneer je wel een samenvatting moet schrijven, plaats deze dan voor je inhoudsopgave en beschrijf hierin in maximaal 1 A4 alles wat je in je implementatieplan hebt besproken (ook afhankelijk van jouw studierichtlijnen).

Geef hiervoor antwoord op de volgende vragen:

1. Wat was de aanleiding van het onderzoek en het probleem waarvoor je een oplossing hebt gevonden?
2. Wat is deze oplossing?
3. Wat is het concrete doel van dit implementatieplan?
4. Welk resultaat bereik je hiermee?
5. Wat zijn de belangrijkste randvoorwaarden voor een succesvolle implementatie?
6. Met welke risico’s moet rekening gehouden worden? (optioneel)
7. Welke stappen moeten genomen worden en activiteiten uitgevoerd voor de implementatie?
8. Binnen welk tijdsbestek vindt de implementatie plaats?
9. Wat is in het kort de planning?
10. Wat is de taakverdeling?
11. Wat is het beschikbare en benodigde budget?
12. Hoe ziet de organisatie eruit?
13. Wat wordt gedaan aan nazorg? (optioneel)

Inhoudsopgave

In de inhoudsopgave geef je een overzicht van de komende hoofdstukken en hun corresponderende paginanummers.

Een eventuele managementsamenvatting neem je hier niet in op. Je lezers hebben de managementsamenvatting immers al voor de inhoudsopgave gelezen.

Hoeveel fouten bevat jouw scriptie?

De taalexperts van Scribbr verbeteren gemiddeld 150 fouten per 1000 woorden. Benieuwd wat er precies wordt verbeterd? Verschuif de cursor van links naar rechts!

Scriptie nakijken op taal

Inleiding

Hierna ga je in op het probleem dat je hebt onderzocht en waarvoor je een oplossing hebt gevonden (die je in dit plan uitwerkt). Geef daarbij aan dat dit implementatieplan onderdeel is van het onderzoek.

Bovendien beschrijf je het doel, resultaat, een afbakening en de randvoorwaarden van de implementatie. Of je een risicoanalyse moet toevoegen, hangt af van je studierichtlijnen, opdrachtgever en begeleiders.

Voeg tot slot een korte leeswijzer toe aan je inleiding om aan te duiden wat nog volgt in de rest van je implementatieplan. Voor de invulling van je inleiding geef je antwoord op de volgende vragen:

Achtergrond onderzoek

1. Welk probleem heb je onderzocht en hoe heb je dit gedaan?
2. Wat waren de uitkomsten en conclusies van dit onderzoek?
3. Welke oplossing heb je gekozen om hier uit te werken?

Doel, resultaten en afbakening van het implementatieplan

4. Wat wil je bereiken met de implementatie van deze oplossing?
   • Wat is het SMART-doel met dit implementatieplan?
5. Wat wordt het resultaat van dit implementatieplan?
   • Hoe verandert de werkwijze?
   • Hoe veranderen processen?
   • Moeten medewerkers andere werkzaamheden uitvoeren?
   • Blijft het aantal medewerkers gelijk?
   • Wat betekent het resultaat voor de kwaliteit van diensten en producten?
   • Wat betekent het voor de algehele organisatie?
6. Afbakening: Wat wordt juist niet bereikt met dit implementatieplan?

Randvoorwaarden

7. Wat zijn de randvoorwaarden waarvoor de (opdrachtgevende) organisatie moet zorgen zodat de implementatiestappen genomen kunnen worden?
   • Beschikbaarheid van vakkennis
   • Beschikbaarheid van medewerkers, interne of externe specialisten of managers
   • Beschikbaarheid van middelen en producten
   • Commitment van het management voor de veranderingen

Risicoanalyse in het implementatieplan (optioneel)

8. Risicobeheersing: Welke risico’s kunnen zich voordoen tijdens de implementatie van het project?
   • Hoe groot is de kans hierop?
   • Wat zijn de grootste risico’s?
   • Hoe kunnen deze risico’s ingeperkt worden?
   • Welke maatregelen kunnen hiervoor genomen worden?
     Beperk je tot 3 soorten maatregelen: de kans verkleinen, de impact verkleinen en een Early Warnings System definiëren om het risico te signaleren.

Implementatiestappen

Na je inleiding is het tijd om je daadwerkelijke plan te presenteren. Hierin ga je in op de aanpak, activiteiten die moeten worden uitgevoerd en hoe gecommuniceerd moet worden.

Aanpak

Geef aan hoe jouw implementatie-activiteiten die je hieronder beschrijft, moeten worden geïmplementeerd, oftewel welke aanpak gehanteerd moet worden. Hierbij moet je denken aan:

• de rol die je opdrachtgever speelt bij de implementatie;
• eventueel de mogelijkheid om eerst je oplossing te testen;
• specifieke methoden die je hierbij moet gebruiken;
• wie waarvoor verantwoordelijk is.

Om deze informatie correct te structureren kun je ingaan op deze aspecten voor de drie fasen van de implementatie:

1. Voorbereiding
2. Realisatie
3. Evaluatie

Activiteiten voor de implementatie

Beschrijf duidelijk welke activiteiten moeten worden uitgevoerd voor de implementatie van jouw oplossing en hoe het verwachte resultaat per activiteit bijdraagt aan het beoogde eindresultaat.

Geef hierbij vervolgens per activiteit aan wie ervoor verantwoordelijk is en wat eventueel voorafgaand aan die activiteiten moet gebeuren om deze te kunnen uitvoeren. Je gaat hier specifiek in op de drie fasen en geeft antwoord op de volgende vragen:

1. Voorbereiding:
   • Welke middelen (producten, gereedschap, etc.) moeten verkregen worden?
   • Moet voor de implementatie van jouw oplossing nog iets getest worden?
   • Wie moet waarover worden geïnformeerd en hoe gebeurt dit?
   • Wie moet wanneer akkoord geven voor de start van de realisatie?
2. Realisatie:
   • Welke methode wordt gebruikt bij de realisatie van het plan?
   • Wie bewaakt de uitvoering van het plan en hoe?
   • Wie stuurt bij?
   • Wie realiseert een scholingsplan en hoe wordt dit gedaan?
   • Wie moeten voor het scholingsplan worden ingeschakeld?
   • Wie is verantwoordelijk voor tussentijdse evaluaties?
3. Evaluatie:
   • Hoe en door wie wordt geëvalueerd of de implementatie correct is verlopen?
   • Hoe en door wie wordt geëvalueerd of het beoogde eindresultaat is behaald?

Communicatieplan

Het is van groot belang dat iedereen die betrokken is bij de implementatie ervan op de hoogte is, weet wat hij of zij moet doen, weet waarom de implementatie plaatsvindt en wanneer bepaalde activiteiten moeten worden uitgevoerd.

Een goed communicatieplan is hiervoor onmisbaar. Hierin bepaal je per doelgroep waarvan zij op de hoogte moeten zijn, welk doel hiermee bereikt wordt en welk communicatiemiddel je hiervoor gebruikt.

Je zou het communicatieplan ook kunnen indelen onder de beheersplannen. Waar je dit plan plaatst, is afhankelijk van de wensen van jouw studiebegeleider en/of opdrachtgever.

Beheersplannen

Om de implementatie van jouw oplossing in goede banen te leiden, is het belangrijk om je beheersplannen duidelijk weer te geven. In je beheersplan wordt duidelijk wie wat precies wanneer moet doen en wat daarvoor nodig is. Zo heeft je plan de meeste kans van slagen en wordt deze beter beoordeeld door je begeleider en opdrachtgever.

Of je eerst de planning en taken of eerst het budget weergeeft, maakt niet veel uit. Volg hierin vooral de richtlijnen van jouw studie of opdrachtgever.

Planning en taakverdeling

De tijdsplanning is een van de belangrijkste onderdelen van dit implementatieplan. Hierbij is het van belang dat je realistische subdoelen stelt en dat je zo binnen het tijdsbestek dat je gegeven is het uiteindelijke doel van dit implementatieplan behaalt.

Geef in je planning ook aan wie waarvoor verantwoordelijk is. Zo maak je niet alleen duidelijk wanneer iets moet gebeuren, maar ook wie dit moet bewerkstelligen.

Beheersing van de planning

Het kan ook zijn dat jouw opdrachtgever van je vraagt om aan te duiden hoe je je aan de planning gaat houden, oftewel hoe je de planning gaat beheersen. Als dit zo is, dan ga je in op:

• wat je van plan bent te doen om het plan te laten verlopen volgens de planning en hoe je dit controleert.
• wat je doet als het plan niet wordt gerealiseerd volgens de planning, oftewel hoe je bijstuurt.

Budget

Hoeveel gaat het kosten om jouw oplossing te implementeren, oftewel welk budget heb je nodig? Maar ook, welk budget is beschikbaar?

Houd bij je budgetplanning rekening ermee dat de voornaamste kosten hoogstwaarschijnlijk opgaan aan de mensen die je hiervoor moet inzetten (zowel intern als extern). Dit betekent dat hun tijd geld kost en moet worden meegenomen in het budget.

Denk bij je budgetplanning aan onder andere:

• Materiaal voor de implementatie van jouw oplossing
• Marketingmiddelen (social media, offline marketing, online advertenties)
• Huisvesting: kantoor- en vergaderruimtes
• Cursussen en opleidingen voor medewerkers
• Reis- en verblijfkosten
• Kantoorartikelen
• Marketingstunts door geschenken aan eindgebruikers
• Geschenken aan medewerkers ter motivatie
• Overige specifieke wensen van de opdrachtgever
• Onvoorziene kosten

Budgetbeheersing

Wederom kan het zijn dat je opdrachtgever ook van je vraagt in te gaan op hoe je het budget wilt beheersen en ervoor wilt zorgen dat jij of een andere verantwoordelijke zich ook aan het budget houdt. Als dit zo is, dan beschrijf je:

• wat je van plan bent te doen om het budget te spenderen volgens de planning en hoe je dit controleert.
• wat je doet als het budget niet volgens het plan wordt gespendeerd, oftewel hoe je bijstuurt.

Organisatie

Bespreek hier de projectorganisatie en structuur die nodig is voor de implementatie. Ga in op wat er van de de betrokkenen bij de implementatie verwacht wordt.

Ten eerste benoem je de betrokkenen en geef je de werkstructuur of hiërarchie aan. Hierna ga je in op de verwachtingen per eenheid.

Nazorg

Het kan zijn dat je opdrachtgever van je vraagt om in je plan de nazorg op te nemen. Dit houdt in dat je moet omschrijven welke activiteiten moeten plaatsvinden wanneer de implementatie afgerond is. Het gaat hierbij vooral om evaluaties en eventuele verdere verbeterplannen.

Literatuurlijst

Je eindigt je implementatieplan met een literatuurlijst waarin op alfabetische volgorde je bronvermeldingen staan vermeld. Raadpleeg je studie welke referentiestijl je dient toe te passen. Als je dit zelf mag beslissen, is het in ieder geval belangrijk dat je je gekozen referentiestijl consistent toepast.

Maak gebruik van onze gratis Bronnengenerator om automatisch foutloze bronvermeldingen te genereren. Twijfel je nog over je bronnen? Schakel dan hulp in via onze Bronvermeldingsservice en laat één van onze experts ernaar kijken.

Schrijfstijl in je implementatieplan

Voor de schrijfstijl in je implementatieplan gelden een aantal regels:

1. Wees zo specifiek mogelijk, vooral over voorwaarden, taken, geld en tijd.
2. Spreek de lezer niet direct aan:
   • De eindverantwoordelijke voor Project C is {naam opdrachtgever}.
   • Je bent de eindverantwoordelijke voor Project C.
3. Vermijd subjectief taalgebruik.
4. Werk met schema’s en tabellen om overzichtelijk je plannen weer te geven.
5. Vermijd langdradig taalgebruik: schrijf zo kort en bondig mogelijk.

Vind je dit lastig? Schrijf je implementatieplan in een zakelijke en vlotte stijl met behulp van onze Scribbr-nakijkservice. Zo wordt jouw implementatieplan zo gemakkelijk en snel mogelijk te lezen en begrijpelijk voor iedereen.

Werkwoordstijden in je implementatieplan

In je implementatieplan gebruik je vooral de onvoltooid tegenwoordige tijd, als het echt nodig is de onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd en als je het hebt over iets dat in het verleden is gebeurd de voltooid tegenwoordige tijd.

Als je niet zeker weet welke tijd je moet gebruiken, houd dan dit schema aan:

1. Om feiten te beschrijven:
   • Onvoltooid tegenwoordige tijd actief: ‘Bedrijf X beschikt over het budget…’
   • Onvoltooid tegenwoordige tijd passief: ‘De medewerkers zijn gekozen door…’
2. Om te beschrijven wat gedaan moet worden:
   • Onvoltooid tegenwoordige tijd actief: ‘Eindverantwoordelijke C gaat in op…’
   • Onvoltooid tegenwoordige tijd passief: ‘X wordt bepaald door…’
3. Wanneer je het hebt over mogelijkheden in de toekomst:
   • Onvoltooid tegenwoordige toekomende tijd + hulpwerkwoord ‘kunnen’:
   • ‘Met behulp van dit plan zal bedrijf X een omzet kunnen behalen van…’
4. Wanneer je het hebt over iets dat in het verleden is gebeurd:
   • Voltooid tegenwoordige tijd actief: ‘Eerder is bedrijf X voorbijgegaan aan…’
   • Voltooid tegenwoordige tijd passief: ‘In het onderzoek is gekeken naar…’

Voorbeelden implementatieplan

Bekijk hieronder twee voorbeelden van een implementatieplan*:

• Point of Contact: Onderzoek naar het inrichten van de servicedesk (Sela Rijsbosch, 2018)**
• Implementatieplan voor verfijning van de muisspecifieke hanteertechnieken bij het Gemeenschappelijk Dierenlaboratorium te Utrecht (Noa van Leuffen & Elke Schmitz, 2019)

*De documenten zijn afkomstig van de openbare database van de hbo-kennisbank.
** Het implementatieplan is hier onderdeel van de scriptie.

Veelgestelde vragen over het implementatieplan

Wanneer moet ik een implementatieplan schrijven?

Je schrijft een implementatieplan in aanvulling op je onderzoek en eventueel ook je adviesrapport als je opdrachtgever en/of studiebegeleider dit van je verlangt.

Voordat je begint aan het onderzoekstraject, spreek je al met je opdrachtgever en studiebegeleider af welke producten je moet gaan verzorgen (stageverslag, scriptie, adviesrapport, productontwerp, implementatieplan).

Heb je niet met je opdrachtgever en/of studiebegeleider van tevoren afgesproken dat je een implementatieplan moet opleveren? Dan is de kans groot dat je dit niet hoeft te doen. Vraag dit wel nog even na, voordat je al jouw producten moet opleveren.

Hoe lang moet mijn implementatieplan zijn?

De lengte van een implementatieplan varieert van ongeveer 7 tot 20 pagina’s lang. Ga na bij jouw studiebegeleider hoe lang deze ongeveer moet zijn en welke onderdelen je hierin moet opnemen.

Je implementatieplan is het liefst kort, bondig en duidelijk om zo effectief mogelijk te zijn. Hoe bondig een implementatieplan kan zijn, hangt af van het aantal activiteiten dat uitgevoerd moet worden en de complexiteit van de implementatie wat betreft de organisatie, communicatie en planning.

Wat is het verschil tussen een adviesrapport en een implementatieplan?

In een adviesrapport beargumenteer je waarom je opdrachtgever moet kiezen voor een bepaalde oplossing voor het probleem dat je hebt onderzocht.

In je implementatieplan is deze oplossing al gekozen en beschrijf je hoe de oplossing moet worden doorgevoerd.

Wie lezen het implementatieplan?

Je implementatieplan wordt zowel gelezen door je studiebegeleider als je opdrachtgever. Als je opdrachtgever vervolgens tevreden is over het plan en jouw oplossing wilt doorvoeren, zal hij of zij jouw implementatieplan doorspelen naar de verantwoordelijken en andere betrokkenen die je ook in jouw implementatieplan hebt besproken.

Je implementatieplan moet daarom leesbaar en duidelijk zijn voor een breed publiek.

Wanneer is het niet mogelijk om een implementatieplan te schrijven?

Als uit jouw onderzoek geen concrete oplossing naar voren is gekomen dan kun je geen implementatieplan hierover schrijven. In dit geval is het van belang om verder onderzoek te doen wanneer jij per se een implementatieplan moet opleveren.

Dit kan bijvoorbeeld gebeuren omdat je onvoldoende inzicht hebt verkregen in het probleem of erachter bent gekomen dat het probleem ergens anders door veroorzaakt wordt dat niet behoort tot jouw vakgebied.

Wat is het verschil tussen een adviesrapport en een verantwoordingsdocument, implementatieplan, marketingplan en communicatieplan?

Deze verschillende documenten worden in verschillende stadia geschreven:

1. In je adviesrapport breng je een advies uit voor je opdrachtgever op basis van je uitwerking van verschillende alternatieven.
2. In een implementatieplan wordt vervolgens stap voor stap uitgelegd aan een opdrachtgever hoe het advies geïmplementeerd kan worden; wat het actieplan precies is en wat de planning exact kan zijn. In dit implementatieplan neem je ook een kosten- en batenanalyse op.
   • Een marketingplan is een implementatieplan dat specifiek bedoeld is voor marketingdoeleinden. Vaak maakt het onderdeel uit van het totale implementatieplan.
   • Een communicatieplan is een implementatieplan dat specifiek bedoeld is voor communicatiedoeleinden. Vaak maakt het onderdeel uit van het totale implementatieplan.
3. Een verantwoordingsdocument daarentegen onderbouwt en verantwoordt een bepaalde keuze die al gemaakt is, bijvoorbeeld een training of plan dat geïmplementeerd wordt.