Hoe doe je de verdediging en afstudeerpresentatie voor je scriptie?

Je scriptie is eindelijk af en je hebt van je begeleider te horen gekregen dat je je scriptie mag verdedigen en/of presenteren. Dit is een belangrijk moment, want met een goede verdediging kun je nog een hoger cijfer scoren. Bereid je dus goed voor en maak van je verdediging een succes!

Voor wie doe je de verdediging?

Dit hangt af van je opleiding. Je vaste begeleider en een tweede lezer zijn er altijd bij.

Op de universiteit is het bij sommige opleidingen ook gebruikelijk dat er publiek aanwezig mag zijn. Het publiek kun je zelf uitnodigen. Bijvoorbeeld: familie, vrienden, collega’s (van je stagebedrijf), studiegenoten etc.

Wie helpt jou met nakijken?

Betrouwbare hulptroepen vinden is niet makkelijk...

• Familie
• Vrienden
• Studiegenoten
• Scribbr

We staan altijd voor je klaar

Hoe is de verdediging opgebouwd?

1. Afstudeerpresentatie

Je legt je onderzoek uit door middel van een afstudeerpresentatie. Meestal mag je een computer of beamer gebruiker. Print de sheets ook altijd een paar keer uit voor het geval de techniek je in de steek laat.

Hou er rekening mee dat je begeleider en tweede lezer geen specialist zijn in je onderwerp. Verplaats je in je publiek en zorg dat de afstudeerpresentatie voor hen begrijpelijk is.

Bereid je presentatie goed voor, zorg voor een logische structuur en bekijk onze tips voor een boeiende presentatie.

Sommige opleidingen willen de verdediging kort houden en schrappen de presentatie. Dan geef je een korte uiteenzetting van je scriptie. De opbouw van je verhaal kun je wel hetzelfde houden als de opbouw voor de presentatie.

2. Kritische vragen

Na de presentatie komt het belangrijkste gedeelte: de vragenronde. Hier worden vragen gesteld om te kijken of je het onderwerp en je onderzoek goed begrijpt.

Ga ervan uit dat ze de vragen niet stellen om je ergens op te pakken, maar uit interesse. Voel je dus niet aangevallen en geef rustig en helder antwoord op de vragen die je krijgt.

Krijg je een vraag waar je het antwoord niet op weet? Geef dan aan dat je er even over na wilt denken en vraag of je later op de vraag terug mag komen.

3. Bepalen cijfer

Na de kritische vragen word je (en het publiek) 5 minuten weggestuurd zodat je begeleider en tweede lezer de kwaliteit van je scriptie en verdediging kunnen bespreken. Ze beslissen welk cijfer je krijgt. Na een paar minuten word je teruggeroepen en krijg je hopelijk de verlossende woorden te horen dat je bent geslaagd.

Hoelang duurt de verdediging?

De hele verdediging duurt meestal maximaal een uur: 10-20 minuten presenteren, 15-30 minuten vragen beantwoorden en daarna krijg je  cijfer te horen (NCOI, Erasmus Universiteit).

Het kan soms ook minder lang duren, bij de Universiteit Leiden duurt de verdediging maar 20 minuten.

Dit verschilt dus per opleiding, vraag van tevoren goed na aan je begeleider hoeveel tijd jij hebt.

Welke vragen kun je verwachten?

Door jou vragen te stellen over je scriptie wordt gekeken of je genoeg verstand van je onderwerp hebt en of je onderzoek goed is uitgevoerd.

Je kunt uiteraard inhoudelijke vragen over je onderwerp verwachten. Maar ook vragen over je onderzoeksopzet:

• Waarom heb je gekozen voor een deelvragen in plaats van hypothesen?
• Vind je dat je steekproef groot genoeg is? Is je steekproef representatief?
• Waarom heb je voor kwalitatief onderzoek gekozen in plaats van kwantitatief?
• Waaruit blijkt dat je onderzoek valide/betrouwbaar/generaliseerbaar is?
• Wat zijn de beperkingen van je onderzoek?
• Zelf denk ik dat x ook een oplossing is voor je probleem. Wat denk jij hiervan?
• Je belangrijkste bron is x? Vind je dit een sterke bron? Waarom heb je hiervoor gekozen?
• Wat zou je anders doen als je je onderzoek opnieuw zou uitvoeren?
• Wat heb je geleerd van het schrijven van je scriptie?

Ontvang feedback op taal, structuur, lay-out en bronvermelding

Professionele Scribbr-editors kijken je scriptie na op:

• Academisch taalgebruik
• Onduidelijke zinnen
• Grammaticale fouten
• Interpunctie
• Verboden woorden

Bekijk het voorbeeld

Opbouw van je presentatie

In de afstudeerpresentatie houd je dezelfde volgorde aan als in je scriptie en licht je de belangrijkste punten toe:

1. Introduceer je probleem. Wat is de aanleiding?
2. Wat is je hoofdvraag en/of hypothesen?
3. Hoe ben je het gaan onderzoeken (onderzoeksopzet)?
4. Wat zijn de onderzoeksresultaten? Som niet alle resultaten op. 1-2 slides is echt voldoende!
5. Je conclusies.
6. Wat is je advies of visie hierop (discussie)?
7. Wat zijn de beperkingen van je onderzoek? Wat is nog interessant om verder te onderzoeken?
8. Wat heb je van je scriptie geleerd?

Tips voor het presenteren

• Doe het uit je hoofd. Voor het oefenen kun je je verhaal wel uitschrijven. Herhaal het verhaal in je gedachten en zorg dat je verhaal in je hoofd klopt en logisch is. Herhaal het als je aan het douchen bent of op de fiets zit.
• Voor een goede presentatie is een goede voorbereiding essentieel. Oefen voor de spiegel of neem het op met camera. Hierdoor heb je minder zenuwen en gaat het beter.
• Hou de slides kort. 10 slides zou voldoende moeten zijn.
• Ga niet in op de details.
• Probeer een verhaal te vertellen in plaats van een opsomming van je resultaten.
• Gebruik enkel termen die het publiek kent (of leg ze goed uit).
• Maak oogcontact.
• Sta er niet bij als een zoutzak. Gebruik je handen.
• Kleed je netjes.
• Lees je scriptie nog even door zodat je precies weet wat erin staat.
• Neem je uitgeprinte scriptie mee, dan kun je altijd dingen opzoeken als iemand refereert naar een bepaald punt in je scriptie.
• Meer presenteer tips.

Meer tips:

Heb ik een voldoende als ik mag verdedigen?

Meestal wel, maar zeker niet altijd. Als je eerste lezer je scriptie acceptabel vindt, dan mag je verdedigen.

Je kunt dan nog afgekeurd worden als de tweede lezer je scriptie niet goed vindt, of als je tijdens de verdediging niet over voldoende kennis blijkt te beschikken.

Ervaringen van medestudenten

Bas:
Ik kreeg te horen dat ik mijn verdediging mocht houden. Bij mij (Universiteit van Tilburg) betekende dit dat ik ook al geslaagd was. De afstudeerpresentatie kon alleen nog de hoogte van mijn punt beïnvloeden. Bij mij mocht geen publiek aanwezig zijn en ik moest het kort houden. Bij aankomst bij de verdediging bleek dat de beamer niet goed werkte. Gelukkig had ik mijn slides ook op papier uitgeprint. De verdediging ging verder goed en nadat de tweede lezer en de begeleider samen hadden overlegd kreeg ik mijn cijfer. Een 8!. Een goede tip is om vooraf de locatie van de verdediging al te controleren. Zo weet je zeker dat de beamer het doet en dat je ongestoord je afstudeerpresentatie kunt geven.

Ronald:
Mijn afstudeerzitting staat gepland op donderdag 2 juli a.s., maar maandag 29 juni tussen 13.00 en 14.00 uur krijg ik een mail of mijn scriptie verdedigbaar is. Verdedigbaar wilt zelfs nog niet zeggen dat het een voldoende is! De afstudeerpresentatie en verdediging kan dan nog zo goed gaan, terwijl de mogelijkheid bestaat dat de scriptie herkanst moet worden.

Marcel:
Ik zit op de uni. Datum is standaard gepland zelfs al voor het verslag is ingeleverd. Je krijgt een week van te voren advies om wel of niet te presenteren van je begeleider.

De presentatie wordt enkel gegeven voor de begeleider, assessor, bedrijfsbegeleider en evt een derde partij. Dus niet voor publiek/ ouders etc.

Dit betekent dan ook dat het publiek kennis heeft van het vak en je dus niet met jip en janneke taal hoeft te spreken.

En dan draag een pak. Compleet afhankelijk van je studie. als je rechten studeert begrijp ik het. Ik studeer af voor communication & multimedia design, daar is een simpel bloesje meer dan voldoende…

Marnix van Essen:
Bij ons sturen ze wel een datum waarop je mag verdedigen of bij een onvoldoende een feedback gesprek krijgt. Alleen wanneer je mag verdedigen ben je praktisch al zeker dat je haalt.

Coert de Jong
Heb zelf onlangs mn verdediging gedaan. het gaat uiteindelijk om inhoud.
bij het HBO TBK utrecht heb ik het volgende toegepast.
1) als je je beoordeling van je afstudeerverslag hebt gehad kijk dan waar je minder goed scoort en verdiep je in deze dingen om het beter te doen tijdens de presentatie.
2) gebruik 2/3 van de tijd om je onderzoek te presenteren en noem alleen de highlights en geen details omdat dat de lijn uit je verhaal haalt.
3) gebruik 1/3 van de tijd om op basis van je onderzoek een blik in de toekomst te werpen en te reflecteren op je onderzoek, dit komt professioneel over.
4) voordat je een PowerPoint in elkaar draait ga je gewoon tegen een kennis het onderzoek vertellen je komt er vanzelf achter wat je wel en niet moet noemen.
5) zo min mogelijk slides, zo veel mogelijk woorden, dit geeft je vrijheid in de presentatie.

Wil jij ook je ervaring delen? Laat dan onderaan een reactie achter.

Veelgestelde vragen

Voor wie doe je de verdediging van een scriptie?

Wie aanwezig is bij je scriptieverdediging, hangt af van je opleiding en onderwijsinstelling. Je vaste begeleider en een tweede lezer zijn er altijd bij.

Op de universiteit is het bij sommige opleidingen ook gebruikelijk dat er publiek aanwezig is. Het publiek kun je zelf uitnodigen. Denk hierbij aan familie, vrienden, collega’s (van je stagebedrijf), studiegenoten, et cetera.

Hoe is een scriptieverdediging opgebouwd?

De scriptieverdediging bestaat meestal uit de volgende onderdelen:

1. Een afstudeerpresentatie waarin je uitlegt hoe je onderzoek is verlopen en wat de resultaten zijn. Meestal mag je hiervoor een scherm gebruiken, zodat je een PowerPoint kunt laten zien.
2. Een kritische vragenronde waarbij het publiek vragen kan stellen. De meeste vragen zullen afkomstig zijn van je begeleider en tweede lezer, waardoor ze mogelijk een klein deel van het cijfer bepalen.
3. De bepaling van het cijfer. De begeleider en tweede lezer trekken zich even terug, waarna ze het cijfer bekendmaken.

De verdediging vormt maar een klein onderdeel van het scriptieproces en is vaak niet van grote invloed op het cijfer.

Hoe bouw je de afstudeerpresentatie voor je scriptieverdediging op?

Tijdens de afstudeerpresentatie houd je dezelfde volgorde aan als in je scriptie en licht je de belangrijkste punten toe:

1. Introduceer je probleem. Wat is de aanleiding?
2. Wat is je hoofdvraag en/of hypothesen?
3. Hoe ben je het gaan onderzoeken (onderzoeksopzet)?
4. Wat zijn de onderzoeksresultaten? Som niet alle resultaten op. 1-2 slides is echt voldoende!
5. Je conclusies.
6. Wat is je advies of visie hierop (discussie)?
7. Wat zijn de beperkingen van je onderzoek? Wat is nog interessant om verder te onderzoeken?
8. Wat heb je van je scriptie geleerd?