Verschil probleemstelling, doelstelling & hoofdvraag in je scriptie
De begrippen probleemstelling, hoofdvraag, centrale onderzoeksvraag en doelstelling worden vaak door elkaar gehaald. Dit komt doordat hogescholen en universiteiten niet eenduidig zijn over de definities van de begrippen.
- Je probleemstelling beschrijft het probleem dat onderzocht wordt.
- De doelstelling geeft aan waar het onderzoek inzicht gaat verkrijgen.
- De hoofdvraag (of centrale onderzoeksvraag) is de vraag met betrekking tot het probleem waarop je scriptie een antwoord geeft.
Verband tussen de probleemstelling, doelstelling en hoofdvraag
Verschil tussen probleemstelling en doelstelling
Met je probleemstelling stuur je aan op een onderzoeksdoel; dat je ergens meer inzicht in wilt verkrijgen.
Doelstelling: Hiermee geef je aan waar het onderzoek beoogd meer inzicht in te geven.
Op basis van het inzicht en de kennis die je met je onderzoek verkrijgt, kun je vervolgens aanbevelingen en/of een adviesrapport opstellen als je voor een opdrachtgever je onderzoek schrijft.
Doelstelling: Het doel van dit onderzoek is om meer inzicht te verkrijgen in onderwijstechnieken met behulp waarvan hoogbegaafdheid bij kinderen van 6 tot 12 jaar kan worden geïdentificeerd en begeleid.
Verschil tussen de probleemstelling en hoofdvraag
Veel universiteiten en hogescholen halen de begrippen probleemstelling en hoofdvraag door elkaar. Zorg er dus altijd voor dat je over hetzelfde spreekt wanneer je contact hebt met je begeleider.
Mocht jouw universiteit of hogeschool bijvoorbeeld de probleemstelling als een vraag formuleren dan betekent dit eigenlijk dat zij met de probleemstelling de hoofdvraag bedoelen.
Je probleemstelling is echter niet hetzelfde als je hoofdvraag (ook wel de centrale onderzoeksvraag genoemd). Je probleemstelling leidt tot je hoofdvraag. Het verschil is als volgt:
Hoofdvraag: Hiermee geef je aan op welke exacte vraag in relatie tot het probleem je met jouw onderzoek een antwoord gaat geven.
Zo kunnen er zelfs verschillende hoofdvragen geformuleerd worden op basis van een en dezelfde probleemstelling.
Hoofdvraag 1: Welke praktische onderwijstechnieken kunnen leerkrachten inzetten om hoogbegaafde kinderen beter te herkennen en te begeleiden?
Hoofdvraag 2: Hoe kunnen leerkrachten hoogbegaafde kinderen in klassen herkennen en begeleiden worden?
Hoofdvraag 3: Welke vaardigheden zijn van belang om hoogbegaafde leerlingen te herkennen en te begeleiden?
Hoofdvraag 4: Waarom beschikken de leerkrachten van basisschool de Hoensbroek nog niet over de vaardigheden om hoogbegaafde kinderen te herkennen en te begeleiden?
Hoofdvraag 5: Hoe kan basisschool de Hoensbroek gebruikmaken van trainingsmiddagen om ervoor te zorgen dat de leerkrachten leren hoogbegaafde leerlingen te herkennen en te begeleiden?
Voorbeelden van goede probleemstellingen, doelstellingen en hoofdvragen
Hieronder worden drie voorbeelden gegeven van een combinatie van een probleemstelling, doelstelling en hoofdvraag. Deze drie onderdelen moet je beschrijven in je inleiding en in het kort in je samenvatting van je scriptie.
In de huidige situatie besteedt bedrijf Z zijn marketingbudget aan een offline marketingcampagne waarbij advertenties worden getoond in Connexxion-bussen. Deze campagne bereikt slechts 5% van de doelgroep. Daarnaast is uit eerder onderzoek (Janssen, 2018) gebleken dat slechts 10% van de klanten het bedrijf heeft gevonden via offline marketingmiddelen. De marketingcampagne is dan ook gedateerd en niet effectief. Bedrijf Z wil echter geen groter budget uittrekken en enkel aan offlinemarketingmogelijkheden het budget besteden.Om deze reden is het doel van dit onderzoek om de offline marketingcampagnemogelijkheden voor bedrijf Z in kaart te brengen waarmee zoveel mogelijk potentiële klanten bereikt kunnen worden. Hiervoor is de volgende hoofdvraag geformuleerd:
“Hoe kan bedrijf Z met het huidige marketingbudget door middel van een offline marketingcampagne zoveel mogelijk potentiële klanten bereiken?”
In ziekenhuis G verloopt de overdracht tussen verpleegkundigen omtrent aandoening Y niet gestructureerd. Hierdoor is het in het verleden voorgekomen dat belangrijke informatie niet is overgedragen of foutieve informatie is gegeven over een patiënt. Hoewel deze fouten geen ernstige gevolgen hebben gehad, bestaat het risico dat door deze niet-gestructureerde overdracht complicaties optreden en patiënten hierdoor niet correct worden behandeld.Om dit risico te beperken, wordt in dit adviesrapport verkend hoe ziekenhuis G de verpleegkundige overdracht kan structureren. Het doel is om meer inzicht te krijgen in overdrachtsmethoden om vervolgens een advies uit te brengen aan ziekenhuis G welke verpleegkundige overdrachtsmethode met betrekking tot aandoening Y het best geïmplementeerd kunnen worden. De hoofdvraag van dit onderzoek luidt dan ook als volgt:
“Welke verpleegkundige overdrachtsmethode kan ziekenhuis G implementeren om alle belangrijke informatie over patiënten met aandoening Y correct over te dragen?”
Consultancy X heeft momenteel onvoldoende kennis om klanten te adviseren over het nieuwe fenomeen Z binnen de H-branche. Om deze reden is het doel van dit onderzoek om meer inzicht te verkrijgen in fenomeen Z, zodat Consultancy X met behulp van deze kennis klanten beter kan adviseren hierover. Hiervoor is de volgende hoofdvraag geformuleerd:“Wat zijn de oorzaken en gevolgen van de ontwikkeling van fenomeen Z binnen de H-branche?”
Veelgestelde vragen
- Wat is een probleemstelling?
-
In de probleemstelling geef je aan welk probleem of vraagstuk moet worden onderzocht. Dit onderdeel wordt vaak opgenomen in de introductie (inleiding). Eventueel kun je hiervoor een aparte paragraaf gebruiken.
Je baseert je doelstelling en hoofdvraag op basis van je probleemstelling.
- Wat is een doelstelling?
-
Op basis van je probleemanalyse en probleemstelling formuleer je een doelstelling waarmee je aangeeft wat je met het onderzoek wilt bereiken.
Zo kan je doelstelling voor je scriptie onder andere gericht zijn op:
- wat de oorzaken zijn van een probleem;
- wat de gevolgen zijn van een probleem;
- hoe het probleem in verband staat met een ander fenomeen;
- wat een negatieve of positieve invloed heeft op het probleem;
- waarmee het probleem mogelijk voorkomen kan worden;
- hoe het probleem in verband staat met interne en externe factoren.
- Wat is een hoofdvraag?
-
De hoofdvraag is de centrale onderzoeksvraag van je scriptie. Deze stel je op met behulp van de probleemstelling die je weer met behulp van de probleemanalyse hebt opgesteld.
Je beantwoordt de hoofdvraag met behulp van deelvragen of hypothesen, zodat je stap voor stap een antwoord kunt formuleren.
- Hoeveel deelvragen moet je opstellen?
-
Er is geen vast aantal deelvragen dat je moet opstellen. Wel is het zo dat hoe complexer je onderwerp is, hoe meer deelvragen je nodig zult hebben. Probeer je te beperken tot 4 à 5 deelvragen.
Als je er (veel) meer nodig hebt, moet je wellicht je hoofdvraag vereenvoudigen of beter afbakenen.
- Hoe maak je een goede probleemstelling?
-
Een goede probleemstelling is bondig, concreet en:
- Plaatst het probleem binnen de juiste context
- Beschrijft precies waar het onderzoek over gaat (bakent af)
- Toont de relevantie van het probleem aan
- Stuurt aan naar het doel van het onderzoek
Het is verstandig om je probleemstelling te baseren op een probleemanalyse of oriëntatie tijdens je vooronderzoek.
- Waar presenteer je de probleemstelling?
-
Je introduceert de probleemstelling in je introductie (inleiding), maar ook kort in de samenvatting. Verder moet je vaak een probleemstelling opnemen in je plan van aanpak, onderzoeksvoorstel, stageverslag of adviesrapport.
