Wat is alliteratie? | Betekenis & Voorbeelden

Een alliteratie is een vorm van rijm waarbij dezelfde beginletter een aantal keer achter elkaar wordt herhaald. Alliteratie wordt soms ook beginrijm, letterrijm of stafrijm genoemd en kan worden gebruikt als stijlfiguur, bijvoorbeeld in poëzie.

Probeer de gratis Scribbr Grammatica Check

Waarom worden alliteraties gebruikt?

Alliteraties zorgen ervoor dat een zin vloeiend loopt of dat deze nadruk krijgt. Daarom komt dit stijlfiguur vaak terug in proza of poëzie. Ook gebruiken veel merken een alliteratie voor hun merknaam of slogan, zodat deze beter blijft hangen.

In academische teksten, zoals een scriptie, is het minder gebruikelijk om veel alliteraties of andere stijlfiguren te gebruiken. Toch kan een pakkende titel best een alliteratie bevatten.

Regels voor een alliteratie

Er is geen overeenstemming over de officiële definitie van een alliteratie. Vaak bestaat er onenigheid over de volgende aspecten:

• Doorbreking van de herhaling. In lange zinnen wordt een alliteratie soms onderbroken door een (onbeklemtoond) woord met een andere letter, zoals in “Liesje leerde Lotje lopen langs de lange Lindelaan”. De meeste bronnen beschouwen dit alsnog als een alliteratie.
• Beklemtoning van de lettergreep. De meesten erkennen een alliteratie alleen als de herhaling plaatsvindt voor beklemtoonde lettergrepen. Zo zou “groen gras” wel een alliteratie zijn, omdat beide lettergrepen een klemtoon hebben, maar “goed gedaan” niet, omdat “ge” in “gedaan” geen klemtoon heeft.
• Uitspraak versus spelling. Sommigen erkennen een alliteratie niet als de beginletter hetzelfde wordt uitgesproken, maar niet hetzelfde wordt geschreven. Zo zou “zeven zwanen zwemmen” wel als alliteratie worden gezien (want er is drie keer een “z”), maar “zeven slimme zwanen” niet (omdat het tweede woord een “s” krijgt).
• Medeklinker of klinker. Sommige bronnen geven aan dat een alliteratie alleen geldt voor medeklinkers. Zo zou “Liesje leerde Lotje lopen” wel een alliteratie zijn en “acht aapjes aaien” niet. De meeste bronnen erkennen alliteraties voor klinkers én medeklinkers, maar alliteraties met medeklinkers lijken gebruikelijker te zijn.

Andere stijlfiguren

Andere bekende stijlfiguren zijn:

Andere interessante taalartikelen

Op zoek naar meer artikelen over definities, afkortingen, veelgemaakte fouten en stijlfiguren? Bekijk dan ook eens onderstaande artikelen met uitleg, voorbeelden en oefeningen!

Veelgestelde vragen over alliteraties

Wat is een aliteratie?

Een alliteratie is een vorm van rijm waarbij dezelfde beginletter een aantal keer achter elkaar wordt herhaald. Aliteratie met één l is een verkeerd gespelde variant op dit woord.

Wat is het verschil tussen een alliteratie en een anafoor?

Een alliteratie is een vorm van rijm waarbij dezelfde beginletter een aantal keer achter elkaar wordt herhaald. Een anafoor is een herhaling van een of meerdere woorden in één of meerdere zinnen.

• Alliteratie: Liesje leerde Lotje lopen langs de lange Lindelaan.
• Anafoor: Niemand die het ziet. Niemand die het hoort. Niemand die het merkt.