Zij of Zei | Betekenis, Verschil & Voorbeelden
Zij is een persoonlijk voornaamwoord (derde persoon enkelvoud of meervoud), terwijl zei een vorm van het werkwoord “zeggen” is. De woorden worden hetzelfde uitgesproken, maar betekenen iets anders.
Zij kan worden vervangen door het minder nadrukkelijke “ze”.
| Voorbeelden: Zij in een zin | Voorbeelden: Zei in een zin |
|---|---|
| Zij wilde niet op vakantie. | Kassiani zei dat ze ook naar de bioscoop wilde. |
| Als zij koken, zal ik afwassen. | Ik was er niet bij toen Victoria dat zei. |
| Ik denk dat zij eerst aan de beurt is. | Toen Rinus hem de waarheid zei, werd hij boos. |
Probeer de gratis Scribbr Grammatica Check
Zij en zei in dezelfde zin
Zij en zei zijn lastig uit elkaar te houden als beide vormen in één zin voorkomen. Je kunt het beste bepalen of je te maken hebt met een werkwoord (persoonsvorm) of een persoonlijk voornaamwoord.
“Zij” vervangen door een ander persoonlijk voornaamwoord
Als je het woord kunt vervangen door “hij” of “ze”, heb je te maken met een persoonlijk voornaamwoord. Kies voor “zij” met lange ij.
Je kunt de “ij’ onthouden doordat deze ook in persoonlijk voornaamwoord zit. Andere persoonlijk voornaamwoorden, zoals wij, hij, mij, hebben ook een lange ij.
De zin in het meervoud zetten
Als het woord verandert als je de zin in het meervoud zet, heb je te maken met een persoonsvorm (werkwoord). Kies dan voor “zei” met korte ei.
Bijvoorbeeld: Ze zei me de waarheid -> Ze zeiden me de waarheid. Zei is veranderd in zeiden, dus het is een werkwoord dat met korte ei moet worden geschreven.
- De eerste “zij” kan worden vervangen door “hij”, dus het is een persoonlijk voornaamwoord.
- De tweede “zei” verandert als je de zin in het meervoud zet (Zij zeiden tegen mij …), dus het is een werkwoord.
Zei zij tegen jou dat ze Lysanne aardig vindt?
- De eerste “zei” verandert als je de zin in het meervoud zet (Zeiden zij tegen jou …), dus het is een werkwoord.
- De tweede “zij” kan worden vervangen door “hij”, dus het is een persoonlijk voornaamwoord.
Het zij zo of het zei zo
De juiste spelling is het zij zo, met lange ij. Het betekent “het is niet anders” of “we moeten het ermee doen”. “Zij” is hier een werkwoordsvorm die is afgeleid van het werkwoord “zijn”. Deze woordgroep heeft dus niets te maken met zei of zeggen.
“Zij” is in deze context een aanvoegende wijs of conjunctief. Deze wijs is erg formeel en ouderwets en komt bijna niet meer voor, behalve in vaste constructies. Een variant op “het zij zo” is “hoe het ook zij”.
Quiz: Zij of zei
Test je kennis over zij en zei met deze quiz. Vul “zij” of “zei” in op de stippellijn.
- Jenna _______ tegen mij dat _______ de baan heeft afgewezen.
- _______ Pauline echt dat _______ haar scriptie heeft gehaald?
- _______ _______ tegen Isabelle dat haar oma op bezoek komt.
- Lisa _______ vandaag niets toen haar een vraag werd gesteld.
- Ik weet nog dat _______ _______ dat _______ niet kon komen.
- Jenna zei tegen mij dat zij de baan heeft afgewezen.
- De eerste “zei” verandert als je de zin in het meervoud zet, dus dat is een werkwoord.
- De tweede “zij” kan worden vervangen door “hij”, dus dat is een persoonlijk voornaamwoord.
- Zei Pauline echt dat zij haar scriptie heeft gehaald?
- De eerste “zei” verandert als je de zin in het meervoud zet, dus dat is een werkwoord.
- De tweede “zij” kan worden vervangen door “hij”, dus dat is een persoonlijk voornaamwoord.
- Zij zei tegen Isabelle dat haar oma op bezoek komt.
- De eerste “zij” kan worden vervangen door “hij”, dus dat is een persoonlijk voornaamwoord.
- De tweede “zei” verandert als je de zin in het meervoud zet, dus dat is een werkwoord.
- Lisa zei vandaag niets toen haar een vraag werd gesteld.
- “Zei” verandert als je de zin in het meervoud zet, dus dat is een werkwoord.
- Ik weet nog dat zij zei dat zij niet kon komen.
- De eerste “zij” kan worden vervangen door “hij”, dus dat is een persoonlijk voornaamwoord.
- De tweede “zei” verandert als je de zin in het meervoud zet, dus dat is een werkwoord.
- De derde “zij” kan worden vervangen door “hij”, dus dat is weer een persoonlijk voornaamwoord.
Andere interessante taalartikelen
Op zoek naar meer artikelen over definities, afkortingen, veelgemaakte fouten en stijlfiguren? Bekijk dan ook eens onderstaande artikelen met uitleg, voorbeelden en oefeningen!
Verkeerd gebruik
Afkortingen
Bronnen voor dit artikel
We raden studenten sterk aan om bronnen te gebruiken. Je kunt verwijzen naar ons artikel (APA-stijl) of je verdiepen in onderstaande bronnen.
Citeer dit Scribbr-artikelMerkus, J. (2024, 10 april). Zij of Zei | Betekenis, Verschil & Voorbeelden. Scribbr. Geraadpleegd op 9 december 2024, van https://www.scribbr.nl/veelgemaakte-fouten/zij-of-zei/
Van Dale. (z.d.). Zeggen. In Van Dale. Geraadpleegd op 27 oktober 2022, van https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/zeggen
Van Dale. (z.d.). Zij. In Van Dale. Geraadpleegd op 27 oktober 2022, van https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/zij
