Oxymoron | Betekenis, Definitie & Voorbeeld

Een oxymoron is een stijlfiguur waarbij twee woorden met een tegengestelde betekenis met elkaar worden verbonden. Hierdoor is de combinatie in letterlijke zin tegenstrijdig, maar in figuurlijke zin correct.

Bekende voorbeelden van een oxymoron
  • Oorverdovende stilte
  • Koud vuur
  • Haat-liefdeverhouding

Probeer de gratis Scribbr Spellingscontrole

Oxymoron vs paradox vs contradictio in terminis

Een oxymoron is sterk verwant aan twee andere stijlfiguren: de paradox en de contradictio in terminis. Toch zijn er subtiele verschillen.

Stijlfiguur Definitie Bekend voorbeeld
Oxymoron Verbinding van twee termen die in letterlijke zin niet samengaan, maar in figuurlijke wel. Oud nieuws (nieuws dat al bekend is)
Paradox Uitspraak waarvan onderdelen met elkaar in tegenspraak lijken te zijn tot je er langer over nadenkt. Er is maar één ding zeker in het leven en dat is dat niets zeker is
Contradictio in terminis Uitspraak waarbij twee termen met elkaar in tegenspraak zijn, vaak bewust zo gebruikt door de schrijver of spreker om een mening over te brengen. Een humane oorlog (oorlogen zijn nooit humaan)

Oxymoron in je scriptie

Het is niet gebruikelijk om veel stijlfiguren op te nemen in academische teksten, zoals een scriptie. Wel kun je een oxymoron gebruiken voor een pakkende titel. Hiermee wek je de aandacht van de lezer of laat je de eventuele tegenstrijdigheid van je onderwerp al zien.

Oxymoron voorbeelden (titels)
  • Leesvaardigheid en smartphones: een haat-liefdeverhouding?
  • De dood van Lady Di: een publiek geheim?

Andere stijlfiguren

Andere bekende stijlfiguren zijn:

A-E F-Z
  • Hyperbool
  • Litotes
  • Metafoor
  • Onomatopee
  • Paradox
  • Parallelisme
  • Pleonasme (soms ook een stijlfout)
  • Prolepsis
  • Synesthesie
  • Tautologie (soms ook een stijlfout)

Andere interessante taalartikelen

Op zoek naar meer artikelen over definities, afkortingen, veelgemaakte fouten en stijlfiguren? Bekijk dan ook eens onderstaande artikelen met uitleg, voorbeelden en oefeningen!

 

Citeer dit Scribbr-artikel

Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.

Merkus, J. (2023, 21 augustus). Oxymoron | Betekenis, Definitie & Voorbeeld. Scribbr. Geraadpleegd op 15 april 2024, van https://www.scribbr.nl/retorica/oxymoron-betekenis/

Wat vind jij van dit artikel?
Julia Merkus

Julia heeft onder andere een bachelor in Nederlandse Taal en Cultuur en twee masters in Linguistics en Taal- en Spraakpathologie. Na enkele jaren als editor, onderzoeker en docent schrijft ze nu artikelen over scripties, taalkunde, methodologie en statistiek om studenten te helpen.