Piramide van Maslow (behoeftepiramide)

Behoeften van consumenten kunnen verklaard worden aan de hand van de piramide van Maslow, ook wel de behoeftepiramide genoemd.

Deze theorie gaat ervan uit dat mensen bepaalde basisbehoeften hebben, en dat bepaalde behoeften pas optreden als een andere behoefte vervuld is. Door steeds meer behoeften te vervullen, wordt de behoeftetop bereikt. Hierdoor krijgt het model de vorm van een piramide.

Fasen van de piramide van Maslow

De piramide bestaat uit vijf fasen.

1. Primaire biologische levensbehoeften

Dit zijn de eerste basisbehoeften, zoals zuurstof, voedsel en water. Maslow omschrijft deze behoeften als fysiologische of primaire biologische behoeften. Als deze eerste levensbehoeften niet direct beschikbaar zijn, zoals voor veel mensen in derdewereldlanden, dan hebben deze mensen geen behoefte aan zaken die onder de andere categorieën van de fasen vallen.

2. Bestaanszekerheid

Als de primaire biologische levensbehoeften vervuld zijn, gaat men op zoek naar veiligheid en zekerheid. Een concreet voorbeeld is bijvoorbeeld het hebben van onderdak. De manier waarop veiligheid en zekerheid kunnen worden verkregen verschilt tussen culturen. In sommige culturen is het krijgen van kinderen bijvoorbeeld een verzekering dat je op je oude dag goed verzorgd wordt, terwijl in andere culturen dit vanzelfsprekend is, ook al heb je geen kinderen.

3. Sociale behoefte

Wanneer iemand bestaanszekerheid ervaart, is de volgende stap het ontwikkelen van een sociaal leven. Het opbouwen van een vriendschap of liefdesrelatie vallen hier bijvoorbeeld onder. Deze fasen wordt daarom ook wel “saamhorigheid” genoemd.

4. Erkenning

Als we eenmaal sociaal contact hebben, vinden we het belangrijk hoe anderen over ons denken. Het draait in deze fase om waardering, erkenning en respect. Deze fase breekt pas aan, als mensen genoeg vrije tijd hebben om relaties te kunnen onderhouden.

5. Zelfontplooiing

Zijn alle bovenstaande behoeften vervuld, dan wil dat zeggen dat we voldoende tijd (en geld) hebben om onszelf te ontwikkelen als mens. Voorbeelden hiervan zijn het volgen van een studie of het ontwikkelen van een talent. Hiermee zijn we aan de top van de piramide beland.

Economische relevantie

Hoewel de piramide van oorsprong een sociologische theorie is, kan hij ook toegepast worden op economische gebieden. Het inschatten van behoeften van een doelgroep is handig voor bijvoorbeeld marketeers. Nu lijkt het alsof de piramide heel simpel onderscheid maakt tussen perifere landen, semiperifere landen en beter ontwikkelde Westerse landen (zoals Nederland), maar het model kan bijvoorbeeld ook in crisistijd gebruikt worden om te verklaren waarom mensen bang zijn werkloos te raken. De tweede fase van de piramide wordt dan aangetast, wat ook niet ten goede komt van de fasen daarboven.