Soorten Plagiaat | Uitleg & Voorbeelden

Er zijn 5 soorten plagiaat die het vaakst voorkomen:

  • Global plagiaat (clone) is een vorm van plagiaat waarbij de gehele tekst wordt overgenomen en wordt ingeleverd onder een andere naam.
  • Verbatim plagiaat is een vorm waarbij hele delen van één tekst worden gekopieerd en geplakt in een nieuwe tekst.
  • Parafraseerplagiaat vindt plaats als iemand anders’ ideeën op onjuiste wijze en/of zonder bronvermelding worden geherformuleerd.
  • Patchwork-plagiaat betekent dat iemand delen van verschillende bronnen kopieert en samenvoegt tot een nieuwe tekst.
  • Zelfplagiaat houdt in dat je je eigen eerdere werk recyclet.

Soorten plagiaat

Voor alle soorten plagiaat geldt dat je gebruikmaakt van iemand anders’ werk of ideeën zonder een correcte verwijzing toe te voegen en/of op een goede manier te parafraseren of citeren.

Officieel is zelfplagiaat daarom geen officiële vorm van plagiaat, omdat je hierbij niet het werk van anderen misbruikt. We behandelen deze vorm toch in dit artikel, omdat zelfplagiaat vaak voorkomt en onderwijsinstellingen hierop controleren.

1. Global plagiaat (clone)

Bij global plagiaat lever je het werk van iemand anders in onder je eigen naam. Dit kan betekenen dat je iemand anders jouw opdracht laat maken (ghostwriting) of dat je een tekst die je online vindt zelf inlevert.

Aangezien je heel bewust liegt over het auteurschap, is dit een van de meest serieuze vormen van plagiaat. De gevolgen zijn vaak ernstig. Zo kan een onderwijsinstelling je permanent schorsen.

Origineel

Auteur: Pritha Bhandari

Datum: 15 september 2021

Een steekproef is de specifieke subgroep die je daadwerkelijk onderzoekt en waarvoor je data verzamelt. De steekproef is altijd kleiner dan de populatie zelf, omdat je maar een deel van de populatie onderzoekt.

Bij wetenschappelijk onderzoek bestaat een populatie niet altijd uit mensen. Een populatie kan namelijk ook bestaan uit objecten, gebeurtenissen, organisaties, landen, diersoorten, organismen, et cetera.

Ingeleverd (clone)

Auteur: Thom Beukelaer

Datum: 15 oktober 2021

Een steekproef is de specifieke subgroep die je daadwerkelijk onderzoekt en waarvoor je data verzamelt. De steekproef is altijd kleiner dan de populatie zelf, omdat je maar een deel van de populatie onderzoekt.

Bij wetenschappelijk onderzoek bestaat een populatie niet altijd uit mensen. Een populatie kan namelijk ook bestaan uit objecten, gebeurtenissen, organisaties, landen, diersoorten, organismen, et cetera.

2. Verbatim plagiaat (kopiëren en plakken)

Bij verbatim plagiaat (wat ook wel direct plagiaat wordt genoemd), kopieer en plak je tekst uit een andere bron in je eigen tekst, zonder een bronvermelding toe te voegen. Ook geef je niet aan dat je delen geciteerd hebt.

Als de structuur en het grootste deel van de woorden overeenkomen met het origineel, is er sprake van verbatim plagiaat, zelfs als je een paar woorden weghaalt of verandert.

Origineel

De manier waarop en de mate waarin je je onafhankelijke variabele manipuleert kan een invloed hebben op de externe validiteit (de mate waarin je je resultaten kunt generaliseren naar een grotere of andere populatie).

Het is eerst van belang om te bepalen welk meetniveau je je variabelen wilt toekennen. Soms wordt het meetniveau al bepaald door het type variabele (zoals bij het type voorleesmethode), maar meestal moet je zelf een keuze maken.

Ingeleverd (verbatim)

Je onderzoeksdesign is erg belangrijk. De manier waarop en de mate waarin je je onafhankelijke variabele manipuleert kan een effect hebben op de externe validiteit (de mate waarin je je resultaten kunt generaliseren naar een grotere of andere populatie).

Het is eerst van belang om te bepalen welk meetniveau je je variabelen wilt toekennen. Soms wordt het meetniveau al bepaald door het soort variabele (zoals bij het type voorleesmethode), maar meestal moet je zelf een keuze maken. Het is verstandig om een zo hoog mogelijk meetniveau te kiezen.

3. Parafraseerplagiaat (paraphrasing plagiarism)

Als je parafraseert, zet je een stukje tekst in je eigen woorden. Dit is toegestaan, mits je een volledige en correcte bronvermelding toevoegt.

Het wordt pas plagiaat als je de ideeën en woorden zo herschrijft alsof het je eigen ideeën zijn, zonder aan te geven dat deze van iemand anders zijn. Ook het vertalen van een stuk tekst zonder bronvermelding toe te voegen, valt onder parafraseerplagiaat.

Origineel

Ga in op het praktisch verloop van het onderzoek naar aanleiding van je onderzoeksopzet. Je kunt hierbij bijvoorbeeld beschrijven of voldoende mensen gereageerd hebben op je enquêteverzoek, hoeveel het er waren, hoeveel mensen je hebt geïnterviewd, wanneer verzadiging optrad en of je alle benodigde literatuur hebt kunnen vinden.

Focus hierbij op de rol van de onderzoeker en de onderzoekssituatie. Mocht de kwaliteit van de diepte-interviews negatief beïnvloed zijn door bijvoorbeeld geluidsoverlast, dan kun je dat hier aangeven.

Ingeleverd (geparafraseerd)

Vertel over het daadwerkelijke verloop van het onderzoek op basis van je onderzoeksplan. Zo kun je aangeven of genoeg mensen hebben gereageerd op je deelnameverzoek, hoeveel mensen meededen, hoeveel je er hebt geïnterviewd, wanneer sprake was van verzadiging en of je alle literatuur hebt gevonden.

Besteed hierbij aandacht aan de rol van de onderzoeker en de onderzoeksomstandigheden. Mocht de kwaliteit van de diepte-interviews verminderd zijn door bijvoorbeeld geluidsoverlast, dan kun je dat hier vermelden.

4. Patchwork-plagiaat (samenvoegen van bronnen)

Patchwork-plagiaat wordt ook wel mozaïekplagiaat genoemd. Hierbij worden zinnen, alinea’s en ideeën van verschillende onderzoeken gekopieerd en samengevoegd om een nieuwe tekst te maken.

Vaak worden de stukken tekst uit de verschillende bronnen aan elkaar geschreven door zelf enkele woorden toe te voegen of te veranderen.

Dit type plagiaat kost meer moeite, maar goede plagiaatcheckers kunnen ook deze vorm van plagiaat eenvoudig detecteren.

Origineel
Bron 1
Je schrijft je methoden doorgaans in de onvoltooid verleden tijd (de doelgroep was) en in de voltooid tegenwoordige tijd (de data zijn geanalyseerd).
Bron 2
De methodologie in een scriptie van ongeveer 15.000 woorden beslaat meestal circa 800 tot 2000 woorden. De lengte hangt sterk af van het type onderzoek.
Bron 3
Beschrijf de kenmerken van de data die je hebt verzameld. Dit zijn je inclusie- en exclusiecriteria.
Ingeleverd (patchwork)
Je schrijft je methoden doorgaans in de onvoltooid verleden tijd (de doelgroep was) en in de voltooid tegenwoordige tijd (de data zijn geanalyseerd). Verder beslaat de methodologie in een scriptie van ongeveer 15.000 woorden meestal circa 800 tot 2000 woorden. Beschrijf de kenmerken van de data die je hebt verzameld en geef hierbij ook expliciet aan wat je wel hebt meegenomen in je dataset en wat niet.

5. Zelfplagiaat

Zelfplagiaat kan worden gedefinieerd als het hergebruiken van teksten die je al eerder hebt geschreven en ingeleverd. Een voorbeeld hiervan is een tekst die je hebt ingeleverd voor een vak nogmaals inleveren voor een ander vak. Zonder expliciete toestemming of vrijstelling wordt dit altijd gezien als zelfplagiaat, omdat je maar één keer werk hebt geleverd voor dubbele credits.

Zelfplagiaat kan ook optreden als je ideeën, zinnen of data gebruikt die afkomstig zijn uit een eerdere opdracht. Het is niet verboden om eerder materiaal opnieuw te gebruiken, maar je dient wel een correcte bronvermelding toe te voegen om de herkomst duidelijk te maken.

Je kunt je onderzoek controleren op zelfplagiaat door gebruik te maken van Scribbrs Zelfplagiaat Checker.

Onbedoeld plagiaat voorkomen

Global plagiaat is altijd bewust, maar de meeste vormen van plagiaat kunnen ook per ongeluk worden gepleegd. Onbedoeld plagiaat wordt vaak veroorzaakt door fouten in bronvermeldingen of door verkeerd parafraseren en citeren.

  • Fouten in bronvermeldingen. Zorg ervoor dat je altijd een verwijzing in de tekst en een volledige bronvermelding in de literatuurlijst toevoegt.
  • Parafraseren. Als je ideeën van anderen bespreekt in je onderzoek, moet je altijd een bronvermelding toevoegen. Ook is het van belang dat je daadwerkelijk herformuleert, en niet slechts enkele woorden verandert.
  • Citeren. Als je iemand anders’ tekst letterlijk overneemt, dien je niet alleen een bronvermelding toe te voegen, maar moet je ook in de opmaak laten zien dat het om een citaat gaat (bijvoorbeeld met aanhalingstekens of een blokcitaat, afhankelijk van de referentiestijl).
Tip
Bekijk ons uitgebreide artikel over plagiaat voorkomen!

Scribbrs Plagiaat Checker en Zelfplagiaat Checker

Voorkom plagiaat en controleer nu je document op originaliteit met Scribbrs gratis Plagiaat Checker, speciaal voor studenten en academici. Hiermee vergelijk je de inhoud van je document met de database van Turnitin, waardoor je ook overeenkomsten met wetenschappelijke publicaties kunt vinden.

Ook kun je ervoor kiezen om je document te vergelijken met je eigen bronnen door Scribbrs Zelfplagiaat Checker te gebruiken. Hiermee voorkom je zelfplagiaat.

Video met nog meer soorten plagiaat

Wist je dat er naast deze 5 soorten plagiaat nog meer vormen van plagiaat zijn? Bekijk onze video met voorbeelden!

Veelgestelde vragen

Wat is plagiaat?

Plagiaat is het bedoeld of onbedoeld presenteren van andermans werk of ideeën als je eigen werk of ideeën. Plagiaat is daarmee een schending van het intellectuele eigendom van een ander en kan ernstige gevolgen hebben.

Het is belangrijk dat je je bronnen goed bijhoudt en dat je de juiste bronvermeldingen toevoegt om plagiaat te voorkomen. Maak gebruik van onze APA Generator om automatisch foutloze bronvermeldingen te genereren.

Wat is clone plagiaat?

Clone plagiaat (ook wel global plagiarism genoemd) betekent dat je iemand anders werk kopieert en inlevert onder je eigen naam. Dit is een van de meest ernstige gevallen van plagiaat, omdat je opzettelijk liegt over het auteurschap van een tekst.

Wat zijn voorbeelden van plagiaat?

Voorbeelden van plagiaat zijn:

  • Informatie uit een andere bron kopiëren en plakken in je eigen scriptie
  • Uit een bron citeren zonder een bronvermelding toe te voegen
  • Parafraseren zonder daadwerkelijk je eigen woorden te gebruiken (te dicht bij het origineel blijven)
  • Doen alsof een idee van iemand anders jouw eigen idee is
  • Per ongeluk bronvermeldingen vergeten
Hoe voorkom je plagiaat in je scriptie?

Je kunt plagiaat in je scriptie voorkomen door:

Hoeveel procent plagiaat mag je hebben?

Je onderzoek mag helemaal geen plagiaat bevatten. Het is dus niet toegestaan om plagiaat te hebben in je scriptie, opdracht of essay.

Plagiaatscanners (zoals Scribbrs gratis Plagiaat Checker) kunnen echter ook overeenkomsten markeren die geen plagiaat zijn, zoals geciteerde fragmenten of standaardzinnen die vaak in scripties worden gebruikt. Dit betekent dat je altijd de suggesties moet controleren, zelfs als het percentage maar 1% is.

Citeer dit Scribbr-artikel

Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.

Merkus, J. & Scharwächter, V. (2023, 13 april). Soorten Plagiaat | Uitleg & Voorbeelden. Scribbr. Geraadpleegd op 25 maart 2024, van https://www.scribbr.nl/plagiaat/vormen-van-plagiaat/

Wat vind jij van dit artikel?
Julia Merkus

Julia heeft onder andere een bachelor in Nederlandse Taal en Cultuur en twee masters in Linguistics en Taal- en Spraakpathologie. Na enkele jaren als editor, onderzoeker en docent schrijft ze nu artikelen over scripties, taalkunde, methodologie en statistiek om studenten te helpen.