Juridische Leidraad: Literatuurlijst | Uitleg & voorbeelden

Volgens de Leidraad voor juridische auteurs voeg je een literatuurlijst toe aan langere publicaties (4 pagina’s of langer). Deze lijst bevat volledige bronvermeldingen voor alle boeken, tijdschriften, online bronnen en andere literatuur waarnaar je hebt verwezen in voetnoten. De literatuurlijst met aangehaalde literatuur gaat meestal vooraf aan de bijlagen. 

Bronvermeldingen in de literatuurlijst

Het format voor de volledige bronvermelding in de literatuurlijst is afhankelijk van het type bron, maar bestaat altijd uit dezelfde twee elementen:

• Het lemma: de verkorte verwijzing in de voetnoot (dikgedrukt, zonder afsluitende punt, zonder paginanummer).
• Volledige verwijzing: een uitgebreide verwijzing met alle informatie over de vindplaats.

Welke bronnen neem je op in je literatuurlijst?

In je literatuurlijst neem je volledige bronvermeldingen op voor boeken, tijdschriften en internetbronnen. Je neemt geen bronvermeldingen op voor:

• verwijzingen naar websites;
• verwijzingen naar wet- en regelgeving;
• verwijzingen naar jurisprudentie;
• verwijzingen naar andere Kamerstukken dan beleidsnota’s, -rapporten en -adviezen.

Opmaak van een volledige bronvermelding

Het format voor de bronvermelding is afhankelijk van het type bron. Toch zijn er enkele algemene regels voor de opmaak van je bronvermeldingen.

Auteursnamen: voornamen, meerdere auteurs en titels

• Voornamen kort je af tot voorletters. Je scheidt voorletters van elkaar met een punt, maar je voegt geen spaties toe.
• Bij twee of drie auteurs voeg je een ampersand (&-teken) toe voorafgaand aan de achternaam van de laatste auteur.
• Bij vier of meer auteurs noem je alleen de eerste auteursnaam, gevolgd door ‘e.a.’ (en anderen).
• Je voegt geen titels (zoals prof.) toe aan auteursnamen.

Titels, subtitels en Engelse titels

De Juridische Leidraad biedt ook enkele richtlijnen voor het gebruik van titels. Tussen de titel en eventuele subtitel plaats je een punt. De subtitel begint dan ook met een hoofdletter en sluit af met een komma. Als er geen subtitel is, dan sluit je de titel af met een komma in plaats van een punt.

Titels neem je over van het titelblad, maar je past regulier hoofdlettergebruik toe (alleen een hoofdletter voor het eerste woord en woorden die altijd een hoofdletter krijgen). Echter, voor Engelse titels gebruik je geen regulier hoofdlettergebruik, maar title case. Hierbij krijgen alle kernwoorden en het eerste woord een hoofdletter.

De opmaak van de titel hangt af van het type titel. Titels van bijdragen uit bundels of van webpagina’s plaats je tussen enkele aanhalingstekens, terwijl je titels en subtitels van boeken cursiveert.

Uitgever en druk

• De uitgeversnaam neem je over van het titelblad, maar je laat de rechtsvorm van de uitgeverij en de initialen van de uitgeverij weg.

• Je voegt geen druk toe (zoals 2de druk of herz. druk), omdat het jaartal al een druk impliceert.

Aanvullende informatie

Soms wil je aanvullende informatie toevoegen over de bron. Dat kan in sommige gevallen tussen haakjes.

• Na de auteursnamen: de hoedanigheid of medewerking van de auteur.
• Na de titel: serienummer en -naam indien van belang.
• Na het jaartal: gegevens over de uitgave (ongepubliceerd, beperkte oplage).

De literatuurlijst alfabetiseren

Je sorteert de bronvermeldingen in de literatuurlijst op alfabetische volgorde. Hierbij ga je uit van het eerste element in de dikgedrukte verkorte verwijzing. Het maakt hierbij niet uit of het om een auteursnaam of titel gaat (bij werken zonder auteur).

Het is mogelijk om je lijst automatisch te sorteren met behulp van je tekstverwerker, zoals Word. Pas hierbij wel op voor sorteerfouten met voorvoegsels of tussenvoegsels en controleer de volgorde voordat je je document inlevert.

Hoeveel fouten bevat jouw scriptie?

De taalexperts van Scribbr verbeteren gemiddeld 150 fouten per 1000 woorden. Benieuwd wat er precies wordt verbeterd? Verschuif de cursor van links naar rechts!

Scriptie nakijken op taal

Voorbeeld literatuurlijst volgens de Juridische Leidraad

Specifiek format voor de bronvermelding per brontype

Voor meer informatie over specifieke formats per brontypen kun je onze uitgebreide artikelen lezen over:

• boeken met één auteur
• boeken met meerdere auteurs
• bundels
• bijdragen uit bundels
• latere bewerkingen
• vertaalde werken
• tijdschriftartikelen
• oraties en dissertaties
• ongepubliceerde bronnen
• bronnen die (ook) online staan
• frequent geactualiseerde internetbronnen
• webpagina’s of websites.

Veelgestelde vragen

Welke bronnen moet ik volgens de Juridische Leidraad opnemen in de literatuurlijst?

Volgens de Leidraad voor juridische auteurs neem je alleen bronvermeldingen op voor boeken, tijdschriften en online bronnen. De literatuurlijst bevat geen bronvermeldingen voor wet- en regelgeving en jurisprudentie.

Moet ik volgens de Juridische Leidraad een jurisprudentielijst toevoegen?

Als je verwijst volgens de Leidraad voor juridische auteurs, hoef je in principe geen jurisprudentielijst toe te voegen. De verwijzingen naar jurisprudentie in de voetnoten zijn al volledig, waardoor de lezer de bron goed kan terugvinden. Ook wordt jurisprudentie niet opgenomen in de literatuurlijst.

Als je document erg lang is of als je heel veel naar jurisprudentie verwijst, kun je wel een jurisprudentielijst toevoegen. Verder kan je begeleider aangeven een voorkeur te hebben voor een lijst. Ook in dat geval adviseren we om toch een jurisprudentielijst toe te voegen.

Wat is het format voor een bronvermelding volgens de Juridische Leidraad?

Het format voor een bronvermelding hangt af van het type bron (zoals een boek, tijdschrift of online bron). Een bronvermelding in de literatuurlijst bestaat in ieder geval altijd uit:

• een lemma (herhaling van de verkorte verwijzing in de voetnoot: dikgedrukt en zonder punt);
• een volledige verwijzing (zonder bijzondere opmaak, met afsluitende punt).

De Hullu 2021, p. 34
J. de Hullu, Materieel strafrecht. Over algemene leerstukken van strafrechtelijke aansprakelijkheid naar Nederlands recht, Deventer: Wolters Kluwer 2021.

Wanneer gebruik ik volgens de Juridische Leidraad ‘e.a.’?

Als je naar een bron verwijst met een, twee of drie auteurs, vermeld je alle auteursnamen in de voetnoot en in de bronvermelding.

Al Hamad, Neeltjes & Gjoka 2021, p. 34
H.S. al Hamad, J.L.L.C. Neeltjes & A. Gjoka, Recht van spreken, Dokkum: Juridische Pers 2021.

Als je naar een bron verwijst met vier of meer auteurs, vermeld je alleen de eerste auteursnaam, gevolgd door ‘e.a.’. Dit geldt zowel voor de voetnoot als de bronvermelding in de literatuurlijst.

Felixen e.a. 2020, p. 198
W.A.C. Felixen e.a., Rechtspraak in het digitale tijdperk, Woudsend: Baten juridisch 2020.

Hoe sorteer ik bronnen alfabetisch volgens de Juridische Leidraad?

De bronvermeldingen in je literatuurlijst komen op alfabetische volgorde te staan. Je baseert de plaats in de rangschikking op het eerste woord van de verkorte verwijzing in de voetnoot. Het maakt hierbij niet uit of dit een auteursnaam of titel is.

Bij de alfabetisering op basis van achternaam, wordt een eventueel tussenvoegsel genegeerd. Een bron van “De Rooij” komt dus bij de “R” van “Rooij” te staan, en niet bij de “D” van “De”.

Moet ik volgens de Juridische Leidraad bronvermeldingen voor websites opnemen in de literatuurlijst?

Als je verwijst naar een webpagina of website, neem je geen bronvermelding op in de literatuurlijst. Je verwijst wel naar deze bronnen in een voetnoot. Hierbij zet je de naam van het artikel tussen enkele aanhalingstekens, gevolgd door een komma en de kortste versie van het webadres.

‘Reproduceerbaarheid, repliceerbaarheid en herhaalbaarheid’, scribbr.nl