Stappenplan om interviews te coderen | Uitleg & voorbeelden

Stel je hebt een interview gehouden voor je scriptie en hebt een grote berg data verzameld. De volgende stap is orde aanbrengen in deze informatie, zodat je goede conclusies kunt trekken. Hiervoor is de techniek “coderen” bedacht.

Voor het coderen van een kwalitatief interview doorloop je de fases open, axiaal en selectief coderen. Hierbij verbind je bepaalde kernwoorden aan de antwoorden van jouw geïnterviewde respondenten. Op basis daarvan kun je verbanden leggen tussen de verschillende antwoorden en hieruit conclusies trekken.

Het coderen van een kwantitatief interview verloopt iets anders. Hierbij worden voor het coderen namelijk cijfers gebruikt in plaats van kernwoorden. Op die manier kunnen de data kwantitatief geanalyseerd worden.

Kwalitatief interview coderen (semigestructureerd)

Als je kwalitatieve interviews hebt afgenomen, maken deze vaak deel uit van een inductief onderzoek. Dit houdt in dat je op basis van de data die je gevonden hebt, een theorie vaststelt (ook wel “grounded theory” genoemd). Aangezien je nog niet precies weet waarnaar je op zoek bent, is het handig om structuur aan te brengen in je data door te coderen. Hiervoor kun je het volgende stappenplan aanhouden:

Stap 1: Transcriberen

Voordat je kunt beginnen met coderen, is het belangrijk dat je jouw interview(s) transcribeert. Hierbij schrijf je (meestal) woord voor woord op wat er in het interview gezegd is. Er zijn verschillende manieren waarop je kunt transcriberen.

Stap 2: Oriënteren op coderen

Nu ga je over op het codeerproces dat uit drie fasen bestaat. Het is echter belangrijk om te onthouden dat coderen een proces is waarbij je steeds heen en weer beweegt tussen de fasen. Je gaat niet strikt van fase 1, naar fase 2, naar fase 3, want je kunt ook weer even teruggaan naar fase 1 als je eigenlijk al in fase 2 was. Het is daarom geen vaststaand of lineair proces.

Stap 3: Open coderen

Je begint je codeerproces met het zogenaamde “open coderen”. Hiervoor lees je het getranscribeerde interview door en verbind je labels (codes) aan tekstfragmenten. Deze codes geven per fragment aan wat het hoofdthema is (zie het voorbeeld van een gecodeerd kwalitatief interview). Doe dit voor alle interviews die je hebt afgenomen. Een handig programma dat je kunt gebruiken om te coderen is Atlas.ti.

Ontvang feedback op taal, structuur, lay-out en bronvermelding

Professionele Scribbr-editors kijken je scriptie na op:

  • Academisch taalgebruik
  • Onduidelijke zinnen
  • Grammaticale fouten
  • Interpunctie
  • Verboden woorden

Bekijk het voorbeeld

Voorbeeld open coderen

Topic: Hypothetisch onderzoek naar het gebruik van oordopjes onder jongeren.

Tekstfragment Open coderen
“Ik zou wel graag oordopjes gebruiken, maar het ziet er zo raar uit.” Intentie. Uiterlijk.
“Ik draag altijd oordopjes als ik naar een concert of festival ga. Dat beschermt mijn oren tenminste.” Bescherming oren.
“Ik wil echt niet de enige zijn die oordopjes draagt. Dan sta ik voor schut!” Wat vinden/doen anderen. Meelopen.
“Als je de juiste oordopjes gebruikt, blijft de muziek nog steeds geweldig klinken.” Kwaliteit van de muziek.
“Ik weet dat ik oordopjes zou moeten dragen, maar ja, het ziet er niet uit…” Uiterlijk
“Hoe zit dat dan met het geluid? Dan hoor je de muziek toch veel minder goed.” Muziek moet goed klinken.
“Het is wel beter he, om oordopjes te dragen. Dan voorkom je zo’n nare piep in je oren.” Piep in oren.

Stap 4: Axiaal coderen

Nu je codes aan je tekstfragmenten hebt verbonden, is het tijd voor “axiaal coderen”. Hierbij vergelijk je de toegekende codes met elkaar en voeg je codes die bij elkaar horen samen binnen een overkoepelende code. Het is niet zo dat elke code maar bij één overkoepelende code kan horen. Codes kunnen bij meerdere overkoepelende codes horen.

Ook voor axiaal coderen geldt dat je de overkoepelende codes tijdens het proces meestal aanpast. Uiteindelijk eindig je met enkele hoofdcategorieën die je wilt gebruiken in je theorie. Verder is het belangrijk om te weten dat je niet alle codes die je vindt hoeft te gebruiken in je onderzoek. Sommige onderwerpen die aan bod zijn gekomen zijn wellicht minder relevant of interessant voor jouw onderzoek.

Voorbeeld axiaal coderen

Topic: Hypothetisch onderzoek naar het gebruik van oordopjes onder jongeren.

Tekstfragment Open coderen Axiaal coderen
“Ik zou wel graag oordopjes gebruiken, maar het ziet er zo raar uit.” Intentie. Uiterlijk. Uiterlijk.
“Ik draag altijd oordopjes als ik naar een concert of festival ga. Dat beschermt mijn oren tenminste.” Bescherming oren. Gehoorbescherming.
“Ik wil echt niet de enige zijn die oordopjes draagt. Dan sta ik voor schut!” Wat vinden/doen anderen. Meelopen. Gedrag van anderen.
“Als je de juiste oordopjes gebruikt, blijft de muziek nog steeds geweldig klinken.” Kwaliteit van de muziek. Geluidservaring.
“Ik weet dat ik oordopjes zou moeten dragen, maar ja, het ziet er niet uit…” Uiterlijk. Uiterlijk.
“Hoe zit dat dan met het geluid? Dan hoor je de muziek toch veel minder goed.” Muziek moet goed klinken. Geluidservaring.
“Het is wel beter he, om oordopjes te dragen. Dan voorkom je zo’n nare piep in je oren.” Piep in oren. Gehoorbescherming.

Stap 5: Selectief coderen

Nu je de codes in je getranscribeerde tekst nog meer gespecificeerd hebt, ga je over op de laatste fase van het codeerproces: “selectief coderen”. Hierbij pak je de hoofdcategorieën die je in de vorige stap gevonden hebt en bouw je je theorie op. Dit doe je door alle gevonden data (of codes) binnen de categorieën onder te brengen en op basis daarvan relaties en verbindingen te leggen tussen de data.

Kwantitatief interview coderen (gestructureerd)

Als je kwantitatieve interviews hebt afgenomen, maken deze vaak deel uit van een deductief onderzoek. Dit houdt in dat je een of meerdere theorieën test met je gevonden data. Het coderen van dit soort interviews verloopt anders dan bij een kwalitatief interview.

Open en axiaal coderen kunnen bij een kwantitatief interview namelijk worden overgeslagen, omdat de codes en categorieën al bestaan. Deze heb je voorafgaand aan de interviews al uit je theorieën gehaald. Je hebt deze vervolgens gemeten in je interviews met gesloten vragen (zoals ja/nee-vragen). De antwoordopties op deze vragen zijn als het ware vooraf vastgestelde codes.

Ook de hoofdcategorieën, die normaal gesproken naar voren komen door axiaal te coderen, heb je uit de theorie gehaald. Zo is voor een categorie als “opleidingsniveau” bijvoorbeeld al vastgesteld wat onder praktisch en theoretisch opgeleid wordt verstaan, omdat je je in de theorie hebt verdiept. Op die manier gaat het coderen van een kwantitatief interview automatisch.

Bij deze vorm van coderen worden de codes overigens niet in woorden, maar in cijfers weergegeven (zie voorbeeld gecodeerd kwantitatief interview). Deze cijfers kun je vervolgens kwantitatief analyseren, bijvoorbeeld met het programma SPSS of R Studio.

Lees waarom zo veel studenten Scribbr inschakelen

Ontdek nakijken op taal

Kwantitatief of kwalitatief interview?

Bekijk het verschil tussen kwalitatief en kwantitatief onderzoek en controleer welk soort interview jij hebt afgenomen.

Veelgestelde vragen

Waarvan is de validiteit van een interview afhankelijk?

De validiteit van een interview is onder andere afhankelijk van het type interview. Daarnaast hangt de validiteit af van hoe je je interview vormgeeft en uitvoert. Zo is het belangrijk om valide interviewvragen te formuleren.

Hoe verwerk je een interview in je scriptie?

Als je interviews verwerkt in je scriptie, zijn er enkele dingen waar je op moet letten:

  1. Werk interviews uit (transcribeer ze) en voeg ze toe in de bijlage.
  2. Beschrijf je interviewmethode en het dataverzamelingsproces in de methodesectie.
  3. Analyseer de interviewresultaten en vat ze samen in de resultatensectie (trek pas conclusies in de conclusiesectie).
  4. Verwijs op de juiste manier naar je interviews in de bijlage.
Hoeveel interviews moet je afnemen?

Als je een kwalitatief onderzoek doet, moet je eerst nagaan of je onderzoek doet naar een gelijksoortige (homogene) of een ongelijksoortige (heterogene) groep personen. Het is van belang dat er of theoretische saturatie (verzadiging) optreedt of dat je in staat bent de onderzoeksvraag te beantwoorden op basis van de afgenomen interviews.

Als je een kwantitatief onderzoek uitvoert en je de conclusies van je steekproef naar een grotere populatie wilt generaliseren, kun je het beste met een steekproefcalculator berekenen hoeveel personen je moet interviewen.

Hoe zorg je voor goede audio-opnamen bij een interview?

Als je interview wilt opnemen, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat je audio-opnamen van goede kwaliteit zijn.

  1. Kies goede opname-apparatuur. Zo kun je de audio later goed transcriberen.
  2. Kies een rustige interviewlocatie. Probeer plekken met veel achtergrondgeluid te vermijden.
  3. Plaats de opnameapparatuur op de goede manier. Leg de opname-apparatuur dicht bij de respondent neer, zodat diegene goed kan worden verstaan.
  4. Test je opnameapparatuur en interviewomgeving. Neem een testinterview af om de locatie en apparatuur te testen. Het is ook verstandig om bij het echte interview eerst een testopname te maken.

Citeer dit Scribbr-artikel

Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.

Dingemanse, K. (2021, 26 oktober). Stappenplan om interviews te coderen | Uitleg & voorbeelden. Scribbr. Geraadpleegd op 18 april 2024, van https://www.scribbr.nl/onderzoeksmethoden/coderen-interview/

Wat vind jij van dit artikel?
Kirsten Dingemanse

Kirsten is editor bij Scribbr. Ze heeft ervaring met het schrijven van scripties en het uitvoeren van onderzoeken en wil graag haar kennis hierover met studenten delen om ze verder te kunnen helpen.